Sperm Testi (Spermiogram) Nedir?

Sperm testi (spermiogram), erkeğin meni örneğinin laboratuvarda incelenerek sperm sayısı, hareketliliği ve yapısının değerlendirilmesi için yapılan temel üreme sağlığı testidir.

Spermiogram, erkek kısırlığı tanısında başvurulan en temel laboratuvar testidir ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) kriterlerine göre değerlendirilir. Bu testte meni (semen) örneği mikroskop altında ve özel laboratuvar cihazlarında analiz edilir ve spermin sayısı (konsantrasyon), hareketliliği (motilite), yapısı (morfoloji), pH değeri, sıvılaşma süresi (likefaksiyon), hacmi ve canlılık oranı gibi parametreler raporlanır.

Sperm testi, çocuk sahibi olmakta güçlük çeken çiftlerin başvurması gereken ilk testlerden biridir. Ayrıca vazektomi sonrası kontrol, tüp bebek (IVF) öncesi hazırlık, genital enfeksiyon şüphesi veya hormonal bozukluk araştırması gibi durumlarda da kullanılır. Düzenli ve güvenilir şekilde uygulandığında, erkeğin üreme potansiyeli hakkında en net veriyi sağlar.

Sperm Testi Nasıl Yapılır?

Sperm testi, steril bir kap içine mastürbasyon yoluyla meni örneği verilmesi ve bu örneğin laboratuvarda incelenmesiyle yapılır.

Sperm testi (spermiogram), laboratuvarda özel olarak hazırlanmış, mahremiyet sağlayan bir sperm verme odasında yapılır. Test öncesinde genellikle 2-7 gün cinsel perhiz önerilir. Bu süre, sperm sayısının ve hareketliliğinin en uygun düzeyde ölçülmesini sağlar.

Örnek verme aşaması, çoğunlukla mastürbasyon yöntemiyle steril, sızdırmaz bir kaba meni boşaltılması şeklinde gerçekleşir. Prezervatif veya kayganlaştırıcı kullanılmaz, çünkü bu maddeler sperm kalitesini etkileyebilir. Örnek alındıktan sonra en geç 30-60 dakika içinde laboratuvara ulaştırılır ve analiz başlatılır.

Laboratuvar aşamasında örnek, mikroskop ve özel cihazlarla incelenir. Sperm sayısı (mL başına konsantrasyon), ileri hareketli sperm yüzdesi, morfoloji (normal şekil oranı) ve ek parametreler raporlanır. Test süreci tamamen ağrısızdır ve genellikle aynı gün sonuçlandırılır.

Sperm Testi Erkek Kısırlık Tanısında Neden Önemlidir?

Sperm testi erkek kaynaklı kısırlıkların yaklaşık yarısından sorumlu olan faktörleri ortaya çıkaran- en temel tanı yöntemidir.

Erkek infertilitesi, çiftlerin yaklaşık %40-50’sinde kısırlık sebebinden sorumludur. Sperm testi bu nedenle kısırlık araştırmasının ilk adımıdır. Yapılan analiz sayesinde;

• Sperm sayısı, hareketliliği ve morfolojisi ölçülür,
• Hormonal ya da genetik nedenlerden kaynaklanan üretim sorunları tespit edilir,
• Sperm kanallarında tıkanıklık veya enfeksiyon ihtimali değerlendirilir,
• Çiftin hangi yardımcı üreme tekniklerine (IUI, IVF, ICSI) yönlendirileceği belirlenir.

Doğru yapılmış bir spermiogram, doktorun tedavi planını en doğru şekilde oluşturmasını sağlar. Tek başına bile, erkeğin üreme potansiyeli hakkında en güvenilir bilgiyi verir ve süreci hızlandırır.

Sperm Testi Tekrarlanmalı mı?

Sperm testi tek bir sonuçla kesin tanı koydurmadığı için genellikle en az iki kez tekrarlanmalıdır.

Spermiogram sonucunu etkileyebilecek pek çok faktör vardır Cinsel perhiz süresi, stres, ateşli hastalık, kullanılan ilaçlar veya geçici hormonal değişikliklerbunlar arasındadır. Bu nedenle tek bir test sonucu bazen yanıltıcı olabilir.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve üroloji dernekleri, anormal çıkan sonuçların en az 2-3 hafta ara ile ikinci kez tekrarlanmasını önerir. Gerekli durumlarda üçüncü bir test de yapılabilir.

Tekrarlanan sperm testi sayesinde:

• Sperm sayısı ve hareketliliğinin kalıcı mı yoksa geçici mi olduğu anlaşılır
• Gereksiz tedavilerin önüne geçilir
• Daha güvenilir ve istikrarlı bir tanı konur

Özellikle tüp bebek veya aşılama gibi tedaviler öncesinde testin tekrarlanması büyük önem taşır.

Cinsel Perhiz Süresi Neden Önemli?

Sperm testi öncesinde genellikle 2-7 gün cinsel perhiz önerilir. Cinsel perhiz süresi sperm testinde doğru sonuç almak için kritik öneme sahiptir.

Bu süre, sperm sayısının yeterli olmasını ve hareketliliğin ideal düzeyde kalmasını sağlar. Çok kısa perhiz (1 gün veya daha az) sperm sayısını düşürebilir; çok uzun perhiz (7 günden fazla) ise sperm hareketliliğini azaltabilir.

Perhiz süresi, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) kriterlerine göre standartlaştırılmıştır ve laboratuvarların çoğu bu aralığı uygular. Bu nedenle:

• Sonucun güvenilirliği artar
• Farklı testler arasında karşılaştırma yapılabilir
• Gereksiz tekrarlardan kaçınılır

Cinsel perhiz süresine uymak, spermiogramın en doğru şekilde değerlendirilmesini sağlar ve tanıda hata payını en aza indirir.

Sperm Testi Odası

Sperm testi odası, erkeğin mahremiyetini koruyarak rahatça örnek verebilmesi için hazırlanmış özel bir alandır.

Modern laboratuvarlarda sperm testi odaları, ses ve görüntü izolasyonu olan, steril kap ve lavabo bulunan, tamamen hijyenik ve konforlu ortamlardır. Amaç, erkeğin kendini rahat hissetmesi ve en doğru örneği verebilmesidir.

Sperm testi odalarında genellikle:

• Tek kullanımlık steril örnek kapları bulunur
• Eller için dezenfektan ve sabun vardır
• Gizliliği sağlamak için kapı kilitlenebilir
• İstenirse motivasyonu artıracak dergi veya ekran desteği sunulur

Sperm testi odası, örnek alım sürecinin en önemli parçasıdır. Mahremiyet ve hijyen standartlarına uygun bir ortamda örnek vermek, test sonucunun güvenilirliğini doğrudan etkiler.

Sperm Testi Nerede Yapılır?

Sperm testi, androloji laboratuvarı bulunan hastanelerde, özel laboratuvarlarda veya tüp bebek merkezlerinde yapılır.

Mavi Laboratuarlar Grubu olarak, uluslararası standartlara uygun teknolojik altyapımız ve deneyimli ekibimizle İstanbul’da Çapa, Ataköy, Beykent ve Kozyatağı şubelerimizde sperm testi (spermiogram) yapıyoruz. Testlerimiz, Medikal Direktörümüz Uzm. Dr. Şebnem Korkmaz, Uzm. Dr. Sema Güldüren ve Uzm. Dr. Hamit Assaf gözetiminde, androloji alanında uzman laboratuvar ekibimiz tarafından yapılır.

Mavi Laboratuarlar Grubu’nda sperm testi, WHO (Dünya Sağlık Örgütü) kriterlerine göre değerlendirilir ve sonuçlar uzman hekimlerimiz tarafından raporlanır. Böylece en güvenilir sonucu alırsınız.

Sperm Testi Kaç Günde Çıkar?

Sperm testi sonucu genellikle 2-3 saat içinde çıkar.

Spermiogram, hızlı sonuç alınabilen bir testtir. Meni örneği laboratuvara ulaştıktan sonra analizler hemen başlar ve mikroskop altında değerlendirme tamamlandığında rapor hazırlanır. Sonuçlar çoğu merkezde aynı gün içerisinde sunulur, bu da tedavi planlamasında zaman kaybını önler.

Mavi Laboratuvarlar Grubu olarak  Çapa, Ataköy, Beykent ve Kozyatağı şubelerinde yapılan sperm testlerinin sonucu 3 saat içinde hazır olur. Raporunuz dijital olarak veya basılı şekilde tarafınıza iletilir ve sonuçlar Medikal Direktör Şebnem Korkmaz, Uzm. Dr. Sema Güldüren ve Uzm. Dr.Hamit Assaf tarafından değerlendirilerek en doğru şekilde raporlanır.

Sperm Testi Fiyat

Sperm testi fiyatı, özel laboratuvarlarda ve hastanelerde ortalama 2000 TL – 4000 TL arasındadır. Sperm testi fiyatı laboratuvarın donanımına ve testin kapsamına göre değişiklik gösterebilir.

Genel olarak sperm testi ücretleri özel laboratuvarlarda ve hastanelerde benzer aralıklardadır. Ücret kullanılan cihazların kalitesi, WHO kriterlerine uygunluk ve uzman doktor raporlamsı gibi faktörlere göre belirlenir.

Mavi Laboratuvarlar Grubunda sperm testi uluslararası standartlara uygun olarak yapılır ve sonuçlar uzman laboratuvar doktorları tarafından raporlanır. Çapa, Ataköy, Beykent ve Kozyatağı şubelerimizde fiyat bilgisi ve randevu için çağrı merkezimizden veya web sitemizden kolayca şubelerimize ulaşabilirsiniz.

Sperm Testi Sonucu Nasıl Yorumlanır?

Sperm testi sonucu, sperm sayısı, hareketliliği, şekli ve diğer parametrelerin WHO referans değerleriyle karşılaştırılmasıyla yorumlanır.

Spermiogram raporunda yer alan başlıca parametreler şunlardır:

• Hacim (mL) – Meni miktarı
• Sperm sayısı (konsantrasyon) – 1 mL’deki sperm miktarı
• Toplam sperm sayısı – Tüm örnekteki toplam sperm miktarı
• Motilite (hareketlilik) – Spermlerin ileri hareket etme oranı
• Morfoloji (şekil) – Normal şekle sahip sperm yüzdesi
• Vitalite (canlılık) – Canlı sperm oranı
• pH ve likefaksiyon süresi – Semenin kimyasal ve fiziksel özellikleri

Bu değerler Dünya Sağlık Örgütü (WHO) kriterleriyle kıyaslanır ve normal ya da anormal olarak sınıflandırılır. Tek bir parametrede bozukluk olması bile gebelik olasılığını etkileyebilir, bu nedenle sonuç mutlaka uzman hekim tarafından değerlendirilmelidir.

Sperm Testi Normal Değerler

Sperm testi normal değerleri Dünya Sağlık Örgütü (WHO) kriterlerine göre belirlenir.

Aşağıdaki tablo, WHO’nun en güncel spermiogram referans değerlerini göstermektedir:

Parametre	Normal Değer (WHO)
Meni hacmi	≥ 1,5 mL
Sperm konsantrasyonu	≥ 15 milyon/mL
Toplam sperm sayısı	≥ 39 milyon/ejakülat
İleri hareketli sperm (progressif motilite)	≥ %32
Toplam motilite (hareketli sperm yüzdesi)	≥ %40
Morfoloji (normal şekilli sperm)	≥ %4 (Kruger kriterine göre)
Vitalite (canlılık)	≥ %58
pH	≥ 7,2
Likefaksiyon süresi	≤ 60 dakika

Bu değerlerin altında kalan sonuçlar, oligospermi (düşük sperm sayısı), astenozoospermi (düşük hareketlilik) veya teratozoospermi (düşük morfoloji) gibi tanılarla açıklanabilir. Değerlerin normal aralıkta olması, erkeğin üreme potansiyelinin genellikle sağlıklı olduğunu gösterir, ancak gebelik yine de %100 garanti değildir.

Anormal Sperm Testi Sonucu Ne Anlama Gelir?

Anormal sperm testi sonucu, sperm sayısı, hareketliliği veya morfolojisinde normalden sapma olduğunu ve erkek kısırlığına yol açabilecek bir durumu gösterir.

Spermiogramda görülen başlıca anormal sonuçlar ve anlamları:

• Oligospermi: Sperm sayısının normalden düşük olması (15 milyon/mL’nin altında). Gebelik şansını düşürür.
• Astenozoospermi: Spermlerin yeterince hareket etmemesi. İleri hareket oranı %32’nin altındadır.
• Teratozoospermi: Normal şekilli sperm oranının %4’ün altında olması. Döllenme yeteneğini azaltır.
• Azospermi: Menide hiç sperm bulunmaması. Üretim bozukluğu veya kanallarda tıkanıklık olabilir.
• Nekrozoospermi: Spermlerin büyük çoğunluğunun canlı olmaması.
• Piyospermi: Menide lökosit (iltihap hücresi) bulunması, enfeksiyon göstergesidir.

Bu sonuçların her biri farklı bir nedeni işaret edebilir. Tek başına sperm testi tanı koydurucu değildir; hormon testleri, genetik analiz veya skrotal ultrason gibi ek incelemeler gerekebilir. Tedavi planı, bu sonuçların tekrarlanması ve nedenin netleştirilmesi sonrası belirlenir.

Evde Sperm Testi

Evde sperm testi, kişinin laboratuvara gitmeden önce sperm kalitesinin belli başlı parametrelerini ölçebilmesini sağlayan kitlerdir. Ancak laboratuvarda yapılan sperm testi kadar kapsamlı sonuç vermez.

Evde sperm testi, özellikle laboratuvara gitmekte zorlanan veya mahremiyet isteyen kişiler için geliştirilmiş bir çözümdür. Test genellikle eczanelerden veya yetkili satış kanallarından temin edilen kitlerle yapılır. Bu kitler, örnek toplama kabı ve değerlendirme talimatları içerir.

Laboratuvar ortamında, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) kriterlerine göre değerlendirme yapılır ve sonuçlar uzman doktorlar tarafından raporlanır.

Sperm Testi Öncesi Hazırlık ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Sperm testi öncesinde doğru hazırlık yapmak, güvenilir sonuç almak için çok önemlidir.

Testten önce dikkat edilmesi gereken başlıca noktalar:

• Cinsel perhiz – Testten önce 2-7 gün cinsel perhiz uygulanmalıdır. Daha kısa veya daha uzun perhiz süresi sonuçları etkileyebilir.
• Alkol ve sigara – Testten 2-3 gün önce alkol alınmamalı, sigara tüketimi azaltılmalıdır.
• Ateşli hastalıklar – Yüksek ateş sonrası en az 2-3 ay beklenmelidir, çünkü ateş sperm üretimini geçici olarak etkiler.
• İlaç kullanımı – Antibiyotik, hormon veya kemoterapi gibi ilaçlar spermi etkileyebilir. Kullandığınız ilaçları mutlaka hekiminize bildirin.
• Hijyen – Örnek vermeden önce eller ve genital bölge temizlenmeli, steril kap kullanılmalıdır.
• Stres ve uyku – Testten önce yeterli uyumak ve stres seviyesini düşürmek, daha sağlıklı bir örnek verir.

Bu hazırlıklar, spermin sayı, hareketlilik ve morfoloji açısından en doğru şekilde değerlendirilmesini sağlar. Yanlış hazırlık, hatalı veya tekrar gerektiren sonuçlara yol açabilir.

Sperm Kalitesini Artırmak İçin Yapılabilecekler

Sperm kalitesini arttırmak için sağlıklı beslenme, düzenli yaşam tarzı ve bazı destekleyici takviyeler alınabilir.

Sperm sayısı, hareketliliği ve morfolojisi çevresel faktörlerden ve yaşam tarzından doğrudan etkilenir. Sperm kalitesini artırmak için:

• Dengeli beslenin – Çinko, selenyum, folik asit ve omega-3 yağ asitlerinden zengin bir diyet uygulayın. Balık, ceviz, kabak çekirdeği, yeşil yapraklı sebzeler faydalıdır.
• Antioksidan tüketin – C vitamini, E vitamini ve koenzim Q10 gibi antioksidanlar spermin oksidatif stresten korunmasına yardımcı olur.
• Sigara ve alkolü bırakın – Her ikisi de sperm DNA’sına zarar verir ve hareketliliği azaltır.
• Düzenli egzersiz yapın – Haftada 3-4 gün orta şiddette egzersiz hormon dengesini iyileştirir.
• Stresi azaltın – Stres, testosteron seviyesini düşürür ve sperm üretimini olumsuz etkiler.
• Aşırı sıcak ortamlardan kaçının – Sık sauna kullanımı, sıcak banyo veya dizüstü bilgisayarı uzun süre kucakta tutmak testis ısısını artırarak sperm üretimini azaltır.
• Kilo kontrolü sağlayın – Fazla kilo hormonal dengesizliğe neden olur ve sperm kalitesini düşürür.

Bu önlemler düzenli olarak uygulandığında sperm kalitesi üzerinde gözle görülür bir iyileşme sağlar. Ancak ciddi bir sorun varsa mutlaka üroloji veya androloji uzmanına başvurulmalıdır.

Sperm Testi Öncesi Kullanılan İlaçların Etkileri

Bazı ilaçlar sperm sayısı, hareketliliği ve yapısını geçici veya kalıcı olarak etkileyebilir.

Sperm üretim sürecinde kullanılan ilaçlar spermin kalitesini değiştirebilir. Sperm testi öncesi kullanılan ilaçlar mutlaka doktora bildirilmelidir. En sık etkileyen ilaç grupları:

• Antibiyotikler – Özellikle uzun süreli kullanımlar sperm hareketliliğini azaltabilir.
• Hormon ilaçları – Testosteron veya anabolik steroid kullanımı sperm üretimini baskılar.
• Kemoterapi ilaçları – Sperm üretimini geçici veya kalıcı olarak durdurabilir.
• Antidepresanlar – Bazı SSRI grubu ilaçlar meni miktarını ve sperm hareketliliğini etkileyebilir.
• Ağır metal içeren ilaçlar – Özellikle kurşun ve kadmiyum içeren tedaviler spermatogenezi olumsuz etkiler.
• Ateş düşürücüler ve ağrı kesiciler – Sürekli ve yüksek doz kullanıldığında spermi hafifçe etkileyebilir.

Bu ilaçların çoğunda etki geçicidir ve kullanım sonlandırıldıktan birkaç ay sonra sperm değerleri normale dönebilir. Ancak tedavi altındaysanız ve test planlıyorsanız, doktorunuzla ilacı bırakıp bırakmamanız gerektiğini görüşmelisiniz.

Sağlığınızda en küçük bir şüpheyi bile ertelemeyin. Uzman doktorlarımız ve deneyimli hasta danışmanlarımızla, size en doğru testi en hızlı şekilde sunmak için buradayız. Şimdi hemen online randevu alabilir ya da bize 0850 360 06 05 üzerinden ulaşarak danışmanlarımızla görüşebilirsiniz.