Prolaktin Testi Nedir?

Prolaktin testi, kandaki prolaktin hormonunun seviyesini ölçerek hormon dengesizliklerini, adet düzensizliklerini ve doğurganlıkla ilgili sorunları değerlendirmek için yapılan bir kan testidir.

Prolaktin, hipofiz bezinden salgılanan ve özellikle doğum sonrası süt üretiminde rol alan önemli bir hormondur. Ancak yalnızca emzirme döneminde değil; kadınlarda adet döngüsü, erkeklerde cinsel sağlık ve her iki cinsiyette de hormon dengesi üzerinde doğrudan etkilidir. Bu nedenle, prolaktin testi sadece gebelik ve emzirme sürecinde değil; adet düzensizliği, infertilite (kısırlık), cinsel işlev bozuklukları, baş ağrısı ve görme sorunları gibi farklı klinik tablolarda da istenebilir.

Prolaktin Hormonunun Görevleri Nelerdir?

Prolaktin hormonunun en temel görevi süt üretimini sağlamak olmakla birlikte, kadınlarda üreme sağlığı ve erkeklerde cinsel fonksiyonlar üzerinde de etkili olan bir hormondur.

Prolaktin, hipofiz bezinden salgılanır ve vücutta birçok biyolojik süreci etkiler:

• Süt üretimi: Doğumdan sonra anne sütü salınımını başlatır ve devam ettirir.
• Üreme sağlığı: Kadınlarda yumurtlama sürecini, erkeklerde ise testosteron üretimini dolaylı olarak etkiler.
• Hormon dengesi: Hipofiz ve hipotalamus ile birlikte çalışarak vücudun hormonal denge sistemine katkı sağlar.
• Bağışıklık sistemi: Araştırmalar, prolaktinin bağışıklık yanıtı üzerinde de rol oynayabileceğini göstermektedir.
• Cinsel sağlık: Yüksek ya da düşük prolaktin seviyeleri, libido kaybı ve cinsel işlev bozukluklarına neden olabilir.

Prolaktin sadece süt hormonu olarak bilinmez, aslında kadın-erkek fark etmeksizin vücudun birçok temel fonksiyonunu düzenleyen çok yönlü bir hormondur.

Prolaktin Testi Nasıl Yapılır?

Prolaktin testi, sabah saatlerinde aç karnına damardan alınan kan örneği ile yapılan güvenilir bir hormon testidir. Test öncesinde hastanın ağır egzersiz yapmaması, cinsel ilişkiden uzak durması ve mümkünse stres faktörlerinden kaçınması önerilir çünkü bu durumlar geçici olarak prolaktin seviyesini yükseltebilir. Test sırasında hastadan genellikle kol damarından küçük bir miktar kan alınır ve laboratuvarda özel yöntemlerle analiz edilerek prolaktin düzeyi ölçülür. Sonuçlar, kişinin yaşı, cinsiyeti, gebelik durumu ve kullandığı ilaçlar göz önünde bulundurularak doktor tarafından değerlendirilir.

Prolaktin Testi Ne Zaman Yapılmalı?

Prolaktin testi, adet düzensizliği, kısırlık, memeden süt gelmesi veya cinsel işlev bozukluğu gibi belirtiler görüldüğünde yapılmalıdır.

Prolaktin hormonu, vücudun birçok işlevini etkilediği için farklı şikâyetlerde doktorlar tarafından istenir. Kadınlarda adet düzensizlikleri, yumurtlama problemleri veya gebelikte açıklanamayan sorunlar testin en sık nedenleri arasındadır. Erkeklerde ise testosteron düşüklüğü, libido kaybı veya kısırlık şüphesi olduğunda prolaktin testi yapılması gerekebilir. Ayrıca hem kadın hem de erkeklerde baş ağrısı, görme alanı daralması gibi hipofiz bezi tümörünü düşündüren durumlarda prolaktin seviyesinin ölçülmesi tanıda kritik önem taşır.

Doktorunuz üreme sağlığı, adet düzeni, emzirme dışı süt salgısı ya da hipofiz kaynaklı şikâyetleri araştırmak için prolaktin testini uygun zamanda isteyebilir.

Prolaktin Testi Nerede Yapılır?

Prolaktin testi, devlet ve özel hastanelerin biyokimya laboratuvarlarında veya hormon tetkikleri yapan özel laboratuvarlarda yapılır.

Prolaktin testi, standart bir kan tahlilidir ve Türkiye’de hemen her hastanenin biyokimya laboratuvarında uygulanabilir. Kadın doğum, endokrinoloji veya üroloji uzmanları tarafından istendiğinde devlet hastanelerinde yapılabildiği gibi, üniversite hastaneleri ve özel sağlık kuruluşlarının laboratuvarlarında da kolaylıkla yapılmaktadır. Özel laboratuvarlarda genellikle daha kısa sürede sonuç alınırken, kamu hastanelerinde süreç başvuru yoğunluğuna göre değişebilir.

Önemli olan, testin güvenilir bir laboratuvarda yapılması ve çıkan sonuçların mutlaka uzman hekim tarafından değerlendirilmesidir.

Prolaktin Testi Sonucu Ne Kadar Sürede Çıkar?

Prolaktin testi sonucu aynı gün içinde 2-3 saat içinde çıkar. Çoğu laboratuvar, sabah alınan kan örneğini aynı gün öğleden sonra raporlayabilir. Ancak hastanenin yoğunluğuna ve laboratuvarın işleyişine göre bu süre değişebilir. Özel laboratuvarlarda sonuçlar çoğunlukla birkaç saat içinde hazır olurken, devlet hastanelerinde 1 günü bulabilir. Doktor, çıkan sonucu kişinin yaşı, cinsiyeti, gebelik durumu ve klinik şikâyetleriyle birlikte değerlendirerek tedavi sürecine yön verir.

Prolaktin testi hızlı sonuç veren bir hormon testidir ve güvenilir bir laboratuvarda genellikle 2-3 saat içerisinde raporlanır.

Prolaktin Testi Fiyatı

Prolaktin testi fiyatı, laboratuvar ve hastanelerde 1000 TL – 1400 TL arasındadır. Testin yapıldığı sağlık kuruluşuna göre ücret değişebilir.

Devlet hastanelerinde prolaktin testi, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kapsamında çoğu zaman ücretsiz yapılabilir. Ancak özel hastanelerde ve laboratuvarlarda fiyatlar kurumun fiyat politikasına, kullanılan cihazlara ve test paketine göre farklılık gösterebilir. Bazı laboratuvarlar prolaktin testini tek başına fiyatlandırırken, bazıları hormon paneli içerisinde paket olarak sunabilir.

Fiyat araştırması yaparken yalnızca maliyete değil, testin doğruluğu ve laboratuvarın güvenilirliğine de dikkat edilmelidir. Çünkü doğru sonuç, tedavi süreci açısından fiyatın çok daha ötesinde bir önem taşır.

Prolaktin Testi Neden İstenir?

Prolaktin testi, adet düzensizliği, kısırlık, memeden süt gelmesi, cinsel işlev bozukluğu veya hipofiz bezi ile ilgili hastalıklardan şüphelenildiğinde istenir.

Doktorlar prolaktin testini şu durumlarda talep edebilir:

• Kadınlarda: Adet düzensizliği, yumurtlama problemleri, gebelik oluşmaması, emzirme dışında memeden süt gelmesi (galaktore).
• Erkeklerde: Libido kaybı, sertleşme sorunu, testosteron düşüklüğü veya kısırlık şüphesi.
• Her iki cinsiyette: Sebebi bilinmeyen baş ağrıları, görme alanı kaybı, hipofiz bezi tümörlerinden şüphelenilmesi.
• Takip amacıyla: Prolaktin yüksekliği ya da düşüklüğü tedavisinin kontrolünde.

Prolaktin testi, yalnızca hormon dengesizliklerini değil; aynı zamanda doğurganlık ve beyinle ilgili önemli sağlık sorunlarını ortaya çıkarabilen kritik bir tanı testidir.

Prolaktin Testi Nerede Yapılır?

Prolaktin testi, hastanelerin biyokimya laboratuvarlarında ve özel sağlık kuruluşlarının hormon testleri yapan laboratuvarlarında yapılmaktadır.

Bu test, standart bir kan tahlili olduğu için çoğu devlet hastanesi, üniversite hastanesi ve özel laboratuvarda kolaylıkla uygulanabilir. Özellikle endokrinoloji, kadın doğum veya üroloji uzmanlarının yönlendirmesiyle istenir ve biyokimya laboratuvarlarında değerlendirilir. Özel laboratuvarlarda ise genellikle daha hızlı sonuç almak mümkündür. Önemli olan, testin güvenilir cihazlarla ve uzman laboratuvar hekimleri eşliğinde yapılmasıdır.

Sonuçların doğru değerlendirilmesi için testin güvenilir bir laboratuvarda yapılması ve mutlaka uzman hekim tarafından yorumlanması gerekir.

Prolaktin Yüksekliği Nedenleri

Prolaktin yüksekliği (hiperprolaktinemi), kandaki prolaktin hormonunun normal değerlerin üzerine çıkmasıdır ve kadınlarda adet düzensizliği, erkeklerde cinsel işlev bozukluğu gibi sorunlara yol açabilir.

Prolaktin yüksekliği çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir:

• Hipofiz bezi tümörleri (prolaktinom): En sık görülen nedenlerden biridir.
• İlaç kullanımı: Özellikle antidepresanlar, tansiyon ilaçları ve bazı hormon ilaçları prolaktin seviyesini yükseltebilir.
• Gebelik ve emzirme: Doğal olarak prolaktin seviyeleri yükselir.
• Stres ve yoğun egzersiz: Kısa süreli, geçici artışlara yol açabilir.
• Tiroid sorunları: Hipotiroidi de prolaktin yüksekliğine neden olabilir.

Prolaktin Yüksekliği Belirtileri

• Kadınlarda adet düzensizliği veya hiç adet görmeme
• Gebelik dışında memeden süt gelmesi (galaktore)
• Kısırlık (infertilite)
• Erkeklerde libido kaybı, sertleşme sorunu
• Baş ağrısı ve görme bozuklukları

Prolaktin yüksekliği tedavisi, altta yatan nedene göre değişir. İlaç tedavisi, tiroid sorunlarının giderilmesi veya nadiren cerrahi yöntemler gerekebilir. Düzenli takip, tedavi başarısı için önemlidir.

Prolaktin Düşüklüğü Nedenleri

Prolaktin düşüklüğü (hipoprolaktinemi), kandaki prolaktin hormonunun normal değerlerin altına inmesidir ve çoğunlukla süt üretiminin azalması ile kendini gösterir.

Prolaktin düşüklüğü, yüksekliğe göre daha nadir görülen bir durumdur. Çoğunlukla hipofiz bezi fonksiyonlarının bozulduğu durumlarda ortaya çıkar. Özellikle doğum sonrası annelerde süt salgısının yetersiz olması en belirgin belirtisidir. Bunun dışında kadınlarda adet düzensizlikleri, erkeklerde cinsel isteksizlik veya infertiliteye de yol açabilir.

Prolaktin Düşüklüğünün Nedenleri

• Hipofiz bezi yetmezliği (hipopituitarizm)
• Doğum sonrası ciddi kanamalar (Sheehan sendromu)
• Bazı ilaçlar (dopamin agonistleri)
• Aşırı stres ve ağır kronik hastalıklar

Prolaktin düşüklüğü tek başına sık görülmese de altta yatan ciddi bir hipofiz sorununun habercisi olabilir. Bu nedenle mutlaka uzman hekim tarafından değerlendirilmelidir.

Prolaktin Testi Normal Değerleri

Prolaktin testi normal değerleri, cinsiyet ve gebelik durumuna göre değişir; genellikle kadınlarda 4,8-23,3 ng/mL, erkeklerde ise 4-15 ng/mL aralığında kabul edilir.

Prolaktin seviyesi değerlendirilirken laboratuvarların kullandığı yöntemlere göre referans aralıkları ufak farklılık gösterebilir. Bu nedenle sonuçlar mutlaka doktor tarafından yorumlanmalıdır.

Prolaktin Testi Normal Referans Aralıkları

Durum	Normal Prolaktin Aralığı (ng/mL)
Kadınlarda (gebelik dışı)	4,8 – 23,3
Erkeklerde	4 – 15
Gebelikte	34 – 386

Yüksek veya düşük değerler tek başına tanı koydurmaz. Hastanın şikâyetleri, kullandığı ilaçlar ve ek tetkiklerle birlikte değerlendirilir.

Makroprolaktin Testi Nedir?

Makroprolaktin testi, kanda bulunan ve biyolojik olarak etkisiz olan büyük prolaktin moleküllerini ayırt etmek için yapılan özel bir laboratuvar testidir.

Bazı kişilerde prolaktin yüksekliği saptansa da bu yükseklik aslında “makroprolaktin” adı verilen, vücutta etkili olmayan büyük moleküllerden kaynaklanabilir. Bu durumda hasta, yüksek prolaktin değerine rağmen herhangi bir belirti göstermeyebilir. Gereksiz tedavi uygulanmaması için makroprolaktin testi yapılır.

Makroprolaktin testi genellikle polietilen glikol (PEG) yöntemiyle yapılır. Bu yöntem sayesinde aktif prolaktin ile makroprolaktin ayrıştırılır ve gerçek hormon düzeyi belirlenir.

Makroprolaktin testi, özellikle açıklanamayan prolaktin yüksekliği olan ancak klinik bulgu göstermeyen hastalarda büyük önem taşır.

Erkeklerde Prolaktin Testi Ne Anlama Gelir?

Erkeklerde prolaktin testi, cinsel sağlık, testosteron üretimi ve kısırlıkla ilgili sorunların araştırılmasında önemli bir hormon testidir.

Prolaktin hormonu yalnızca kadınlarda değil erkeklerde de üreme sağlığını etkiler. Erkeklerde prolaktin yüksekliği (hiperprolaktinemi), testosteron seviyelerinin düşmesine, libido kaybına, sertleşme bozukluğuna ve kısırlığa yol açabilir. Ayrıca baş ağrısı ve görme problemleriyle birlikte görüldüğünde hipofiz bezi tümörleri açısından uyarıcı olabilir.

Düşük prolaktin seviyeleri ise daha nadir görülür ve genellikle hipofiz bezi fonksiyon bozukluklarının bir göstergesidir. Bu durum da sperm üretimini ve cinsel sağlığı olumsuz etkileyebilir.

Erkeklerde prolaktin hormonu ölçümü, cinsel sağlık ve doğurganlık problemlerinin araştırılmasında kritik bir tanı yöntemidir.

Yüksek Prolaktin Gebeliğe Engel mi?

Yüksek prolaktin hormonu yumurtlamayı engelleyerek kadınlarda gebeliğin oluşmasını zorlaştırabilir.

Prolaktin, normalde gebelik ve emzirme döneminde doğal olarak yükselir. Ancak gebelik dışında yüksek olduğunda, yumurtlama düzenini bozarak kadınlarda kısırlığa yol açabilir. Bu durum, adet düzensizlikleri, yumurtlamanın hiç olmaması (anovulasyon) ve embriyonun rahme tutunma güçlüğü gibi sorunlara neden olabilir. Erkeklerde ise testosteron üretimini baskılayarak sperm kalitesini olumsuz etkileyebilir.

Tedavi edilmediğinde yüksek prolaktin hem kadınlarda hem de erkeklerde üreme sağlığını doğrudan etkiler. Ancak ilaç tedavisiyle prolaktin düzeyleri normale döndürülebilir ve gebelik şansı artar.

Yüksek prolaktin seviyelerinin gebeliğe engel olup olmadığını kesin olarak değerlendirmek için test sonuçları, ultrason bulguları ve diğer hormon analizleri birlikte incelenmelidir.

Adet Düzensizliği ve Prolaktin İlişkisi

Yüksek prolaktin hormonu, yumurtlama döngüsünü bozarak adet düzensizliğine veya adetin tamamen kesilmesine yol açabilir.

Prolaktin seviyelerinin artması, beyindeki hipofiz ve hipotalamus arasındaki hormon dengesini etkiler. Bu durum östrojen ve progesteron hormonlarının düzenli salgılanmasını engelleyerek yumurtlamayı bozar. Sonuçta kadınlarda adet gecikmeleri, seyrek adet görme (oligomenore) veya hiç adet görmeme (amenore) ortaya çıkabilir.

Ayrıca, prolaktin yüksekliği genellikle kısırlık şikâyetiyle başvuran kadınlarda önemli bir bulgu olarak karşımıza çıkar. Tedavi edilmediğinde gebelik şansını azaltır. İlaç tedavisiyle hormon dengesi sağlandığında ise adet düzeni büyük oranda normale döner.

Adet düzensizliği yaşayan her kadında prolaktin testi yapılması şart değildir; ancak yumurtlama bozukluğu ve kısırlık şüphesi varsa doktorlar bu testi mutlaka ister.

Prolaktin Testi Öncesi Hazırlık Gerekir mi?

Prolaktin testinden önce doğru sonuç alınabilmesi için bazı hazırlıklar gerekir. Prolaktin seviyeleri gün içinde değişkenlik gösterebilir ve stres, uyku düzeni, cinsel ilişki gibi faktörlerden etkilenebilir.

Bu nedenle test genellikle sabah saatlerinde, aç karnına yapılır. Testten önce en az 8–12 saatlik açlık önerilir. Ayrıca testten 24 saat önce ağır egzersizden, cinsel ilişkiden ve stresten uzak durmak doğru sonuç için önemlidir. Kullanılan ilaçlar prolaktin seviyesini etkileyebileceği için, test öncesi mutlaka doktora bildirilmeli ve gerekiyorsa ilaç kullanımı geçici olarak düzenlenmelidir.

Prolaktin testi öncesinde yapılacak basit hazırlıklar, doğru tanı ve tedavi süreci açısından büyük önem taşır.

Sağlığınızda en küçük bir şüpheyi bile ertelemeyin. Uzman doktorlarımız ve deneyimli hasta danışmanlarımızla, size en doğru testi en hızlı şekilde sunmak için buradayız. Şimdi hemen online randevu alabilir ya da bize 0850 360 06 05 üzerinden ulaşarak danışmanlarımızla görüşebilirsiniz.