Lp(a) Nedir?

Lp(a), kanda bulunan özel bir lipoprotein türüdür ve yüksekliği kalp-damar hastalıkları riskini artıran genetik bir faktördür.

Lipoprotein(a), kısaca Lp(a), kandaki kolesterol ve yağları taşıyan partiküllerden biridir. Yapısal olarak düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) kolesterole benzese de, üzerine bağlı Apolipoprotein(a) adlı özel bir protein içerir. Bu ekstra protein, Lp(a)’yı diğer kolesterol türlerinden ayırır.

Vücuttaki Lp(a) düzeyi büyük ölçüde genetik olarak belirlenir. Yani, kişinin beslenme alışkanlıklarından veya yaşam tarzından ziyade, ailesinden aldığı genlerle ilgilidir. Lp(a) yüksekliği, özellikle erken yaşta kalp krizi veya inme geçirme riskini artıran önemli bir biyolojik göstergedir.

Tıbbi literatürde Lp(a), bağımsız bir kalp-damar hastalığı risk faktörü olarak tanımlanır. Özellikle kolesterol ve trigliserid düzeyleri normal olan kişilerde dahi, yüksek Lp(a) seviyeleri ciddi risk oluşturabilir. Bu nedenle modern kardiyoloji rehberlerinde, kalp-damar sağlığını değerlendirmede Lp(a) seviyesi giderek daha fazla önem kazanmaktadır.

Lp(a) Testi Nedir?

Lp(a) testi, kandaki lipoprotein(a) seviyesini ölçerek kişinin kalp-damar hastalıkları riskini değerlendirmeye yarayan bir kan testidir.

Lp(a) testinin amacı, kişinin kanında bulunan lipoprotein(a) miktarını ölçmek ve bu değerin normal aralıkta mı yoksa yüksek mi olduğunu ortaya koymaktır. Çünkü Lp(a) düzeyi, özellikle genetik yatkınlığı olan kişilerde kalp krizi, inme ve damar tıkanıklığı gibi ciddi rahatsızlıkların habercisi olabilir.

Çoğu standart kan tahlili LDL, HDL ve trigliserid düzeylerini gösterir, fakat Lp(a) seviyesi bunların içinde yer almaz. Bu yüzden kalp-damar riski hakkında daha kapsamlı bilgi almak isteyen kişiler için ayrıca yapılması gerekir.

Özellikle şu gruplarda test yapılması önerilir:

• Ailesinde erken yaşta kalp krizi, felç veya damar tıkanıklığı öyküsü olanlar
• Kolesterolü normal olmasına rağmen kalp hastalığı riski taşıyanlar
• Erken yaşta damar sertliği (ateroskleroz) tanısı alanlar
• Kardiyoloji uzmanı tarafından riskli bulunan bireyler

Sonuçlar, doktorlar tarafından kişinin diğer kan değerleri, yaşam tarzı ve aile öyküsü ile birlikte değerlendirilir. Bu sayede kişiye özel bir risk haritası çıkarılabilir.

Lp(a) Testi Neden Yapılır?

Kalp-damar hastalıkları riskini erken dönemde tespit etmek ve genetik yatkınlığı ortaya koymak için Lp(a) testi yapılır.

Özellikle görünürde hiçbir belirti vermeyen ancak ilerleyen süreçte ciddi sonuçlara yol açabilecek kalp-damar risklerini ortaya çıkarmak için Lp(a) testi uygulanır. Çünkü Lp(a) yüksekliği genellikle sessiz seyreder ve kişi, kalp krizi veya felç geçirmeden önce bu durumun farkında olmayabilir.

Bu testin yapılma nedenleri şunlardır:

• Genetik riskin belirlenmesi: Lp(a) düzeyi doğuştan genetik olarak belirlenir. Bu nedenle ailede kalp krizi, inme veya damar tıkanıklığı öyküsü varsa test yapılması özellikle önemlidir.
• Kalp-damar hastalıkları riskini ölçmek: LDL ve toplam kolesterol değerleri normal olsa bile yüksek Lp(a) seviyesi damar sertliği (ateroskleroz) gelişimine zemin hazırlayabilir.
• Erken tanı ve önlem: Yüksek Lp(a) seviyeleri, bireyin daha yakından takip edilmesini ve yaşam tarzında değişiklikler yapmasını gerektirebilir.
• Tedavi planına katkı: Doktorlar, Lp(a) sonucunu diğer kan değerleriyle birlikte değerlendirerek kişiye özel tedavi ve önleyici stratejiler belirler.

Lp(a) Testi Nerede Yapılır?

Lp(a) testi, hastanelerin laboratuvarlarında ve bu alanda hizmet veren özel laboratuvarlarda yapılır.

Her laboratuvarda rutin olarak çalışılmadığı için, test yaptırmadan önce ilgili kurumun Lp(a) analizi yapıp yapmadığını sormak gerekir. Sonuçların güvenilirliği, kullanılan teknolojik altyapı ve laboratuvarın deneyimi ile doğrudan bağlantılıdır. Bu nedenle, özellikle kalp-damar riski açısından kritik olan bu testin, uzman doktorların bulunduğu güvenilir laboratuvarlarda yapılması en doğru yaklaşımdır.

Çapa, Ataköy, Beykent ve Kozyatağı şubelerimizde Lp(a) testi yapılmaktadır. Mavi Laboratuarlar Grubu olarak alanında deneyimli laboratuvar doktorlarımız ve uzman biyokimya ekibimizle, testin doğru şekilde çalışılmasını, sonuçların uluslararası standartlarda değerlendirilmesini sağlamaktayız. Bu sayede, Lp(a) testi yaptırmak isteyen hastalarımız hızlı, uzman doktor kontrolünde sonuç alabilmektedir.

Lp(a) Testi Fiyatı

Lp(a) testinin fiyatı, özel laboratuvarlarda ortalama 1000 TL – 1750 TL arasındadır. Testi yaptırdığınız laboratuvara, kullanılan teknolojiye göre fiyatlar değişiklik gösterebilir.

Lp(a) testi, özel sağlık kuruluşlarında ve laboratuvarlarda ücretli olarak uygulanmaktadır. Fiyat,merkezin altyapısına, sonuç verme hızına ve testin uzman doktor gözetiminde raporlanıp raporlanmadığına bağlı olarak farklılık gösterebilir. Bazı merkezlerde yalnızca test sonucu verilirken, bazı kurumlarda sonuçlar uzman doktorlar tarafından değerlendirilerek kişiye özel rapor hazırlanır.

Lp(a) Testi İçin Açlık Gerekir mi?

Lp(a) testi için açlık gerekmez, ancak doktorunuz farklı bir tetkik ile birlikte istemişse açlık gerekebilir.

Lp(a) testi, kandaki lipoprotein(a) seviyesini ölçen özel bir laboratuvar testidir ve bu değer gün içinde beslenmeden doğrudan etkilenmez. Bu nedenle, çoğu durumda test öncesinde açlık şartı aranmaz. Laboratuvarda günün herhangi bir saatinde koldan alınan kan örneği ile testin çalışması güvenilir bir şekilde yapılabilir.

Bununla birlikte, Lp(a) testi bazen kolesterol veya trigliserid gibi diğer kan yağlarıyla birlikte istenir. Bu tür durumlarda, tüm sonuçların sağlıklı değerlendirilebilmesi için 8-12 saatlik açlık gerekebilir. Dolayısıyla en doğru yaklaşım, test öncesinde sizi yönlendiren doktorun veya laboratuvarın önerisini dikkate almaktır.

Lp(a) Testi Değeri Kaç Olmalı?

Lp(a) testi değeri 30 mg/dL altında olması normal kabul edilir. Bu değerin üzerindeki sonuçlar kalp-damar hastalığı riski ile ilişkilendirilir.

Lp(a) testi sonucunda elde edilen değer, kişinin kalp ve damar sağlığı açısından önemli bir göstergedir. Genel kabul gören Lp(a) testi referans aralığı, 30 mg/dL’nin altı normal, 30 mg/dL’nin üzeri ise yüksek olarak değerlendirilir. Değerler kullanılan ölçüm birimine ve laboratuvarın referans aralıklarına göre küçük farklılıklar gösterebilir.

Lp(a) Testi Kaç Günde Çıkar?

Lp(a) testi sonuçları genellikle 1 ile 3 gün içinde çıkmış olur. Lp(a) sonuç süresi, testin yapıldığı laboratuvarın yoğunluğuna ve altyapısına göre değişiklik gösterebilir.

Lp(a) testi, kan örneğinin laboratuvarda özel cihazlarla analiz edilmesini gerektirir. Çoğu laboratuvar sonuçlar birkaç gün içinde alınabilirken, bazı ileri donanımlı laboratuvarlarda daha kısa sürede sonuç çıkabilir.

Hastalar için en önemli noktalardan biri, sadece sonucun çıkma süresi değil, aynı zamanda bu sonucun uzman doktorlar tarafından raporlanmasıdır. Çünkü Lp(a) düzeyi tek başına anlamlı değildir. Kalp-damar sağlığı açısından diğer kan değerleri ve kişisel risk faktörleri ile birlikte değerlendirilmesi gerekir.

Lp(a) Yüksekliği Nedir?

Lp(a) yüksekliği, kanda lipoprotein(a) seviyesinin normal değerlerin üzerine çıkmasıdır ve bu durum kalp-damar hastalıkları için bağımsız bir risk faktörüdür.

Lipoprotein(a), genetik olarak belirlenen bir kan yağı türüdür ve yüksekliği, yaşam tarzından ziyade kalıtsal faktörlere bağlıdır. Normalde 30 mg/dL’nin altında olması beklenen Lp(a) seviyesinin üzerine çıkması, damarlarda ateroskleroz (damar sertliği) gelişimini hızlandırabilir. Bu durum, özellikle kalp krizi, inme ve periferik damar hastalığı gibi ciddi sonuçlara yol açabilir.vLp(a) yüksekliği çoğu zaman sessiz ilerler, kişi herhangi bir şikâyet hissetmeden yıllarca taşıyabilir.

Lp(a) Düşüklüğü Nedir?

Lp(a) düşüklüğü, kanda lipoprotein(a) seviyesinin normalin altında olmasıdır ve genellikle sağlık açısından bir risk oluşturmaz.

Lp(a) düzeyi çoğunlukla yüksekliğiyle tehlikelidir çünkü bu durum kalp-damar hastalıkları için bağımsız bir risk faktörüdür. Ancak bazı kişilerde Lp(a) seviyesi normal değerlerin altında ölçülebilir. Bu durum genetik farklılıklardan kaynaklanır ve çoğu zaman herhangi bir sağlık sorununa yol açmaz.

Düşük Lp(a) seviyelerinin kalp-damar hastalıklarına karşı koruyucu etkisi olabileceğini gösteren bilimsel veriler de vardır. Yani, Lp(a)’nın düşük olması genellikle olumsuz değil, tam tersine avantajlı kabul edilir.

Lp(a) Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

Lp(a) yüksekliği belirtileri zamanla damar tıkanıklığına yol açarak kalp krizi, göğüs ağrısı veya felç gibi ciddi sonuçlara neden olabilir.

Lp(a) düzeyi yüksek olan kişiler genellikle herhangi bir şikâyet yaşamaz. Bu durumun tehlikeli yanı da budur. Çünkü kişi farkında olmadan yıllarca sessizce ilerleyen bir risk taşır. Lp(a) kanda yüksek seyrettiğinde, damar duvarlarında birikerek ateroskleroz sürecini hızlandırır. Sonuçta damarlarda daralma ve tıkanıklık gelişebilir.

Dolaylı yoldan ortaya çıkan belirtiler şunlardır:

• Eforla veya istirahat halinde göğüs ağrısı (anjina)
• Nefes darlığı ve çabuk yorulma
• Bacaklarda yürüme ile artan ağrı (periferik damar hastalığı belirtisi)
• Ani görme kaybı veya konuşma bozukluğu (inme/felç habercisi)

Ancak bu belirtiler Lp(a) yüksekliğine özgü değildir, genellikle damar tıkanıklığı oluştuğunda ortaya çıkar. Bu nedenle en doğru olanı, özellikle aile öyküsü olan bireylerin erken dönemde test yaptırarak risklerini öğrenmesidir.