Fetal DNA Testi Nedir?
Fetal DNA testi, anne kanında dolaşan serbest hücre dışı fetal DNA parçacıklarını analiz ederek, bebeğin kromozomal yapısı hakkında bilgi veren non-invaziv bir tarama testidir. Bu test, özellikle Down sendromu (Trizomi 21), Edwards sendromu (Trizomi 18) ve Patau sendromu (Trizomi 13) gibi genetik anomalileri erken dönemde saptamada yüksek doğruluk sağlar.
Fetal DNA testi, gebeliğin 10. haftasından itibaren uygulanabilir ve anne veya bebeğe herhangi bir risk oluşturmaz. Anne kanında bulunan fetal DNA örnekleri, gelişmiş genetik analiz yöntemleriyle incelenir. Bu sayede amniyosentez gibi invaziv testlerin gerekliliğini azaltır. Testin temel amacı, erken tanı, güvenli analiz ve doğru yönlendirme sağlayarak, gebelik sürecinde ebeveynlere bilimsel güven sunmaktır.
Fetal DNA Testi Ne İşe Yarar?
Fetal DNA testi, gebelikte bebeğin kromozomal anormallik riskini değerlendirmek için yapılan non-invaziv bir genetik tarama testidir. Test, anne kanında dolaşan serbest fetal DNA’yı analiz ederek Down (Trizomi 21), Edwards (Trizomi 18) ve Patau (Trizomi 13) sendromu gibi genetik bozuklukların olasılığını yüksek doğrulukla belirler.
Bu testin en önemli amacı, bebeğin sağlığına dair erken ve güvenilir bilgi sağlamaktır. Klasik tarama testlerinden farklı olarak, fetal DNA testi doğrudan bebeğe ait genetik materyali inceler. Böylece yalancı pozitif oranları düşer ve ailelere daha kesin yönlendirme yapılabilir. Ayrıca test, bazı laboratuvarlarda cinsiyet kromozom anomalileri ve mikrodelesyon sendromları hakkında da bilgi verebilir.
Fetal DNA Testi Nasıl Yapılır?
Fetal DNA testi, gebelikte anne kanından alınan örnekteki serbest hücre dışı fetal DNA parçacıklarının analiz edilmesi ile yapılır. Test sırasında yalnızca anne kolundan kan alınır; bu işlem hem anne hem de bebek için tamamen güvenlidir ve herhangi bir tıbbi riske neden olmaz.
Laboratuvar süreci, örnekteki fetal DNA’nın yüksek hassasiyetli genetik analiz sistemleriyle ayrıştırılmasıyla başlar. Daha sonra elde edilen DNA dizileri, kromozomal sayısal bozuklukları tespit eden biyoinformatik analizler aracılığıyla değerlendirilir. Bu süreçte, Trizomi 21, 18 ve 13 gibi kromozom anomalileri başta olmak üzere, bazı test panellerinde cinsiyet kromozomları ve mikrodelesyon sendromları da incelenebilir. Sonuçlar genellikle 5–10 gün içinde raporlanır.
Fetal DNA Testi Ne Zaman Yapılır?
Fetal DNA testi, gebeliğin 10. haftasından itibaren yapılabilir çünkü bu dönemde anne kanında yeterli miktarda serbest hücre dışı fetal DNA bulunur. Bu DNA parçacıkları, testin doğru sonuç verebilmesi için gerekli minimum seviyeye ancak 10. haftadan sonra ulaşır.
Gebeliğin 10–22. haftaları arasında yapılan testler, hem erken tanı avantajı sağlar hem de ailelerin karar verme sürecini kolaylaştırır. Daha erken yapılması durumunda fetal DNA oranı yetersiz olabileceğinden yanlış sonuç riski artar. Bu nedenle testin doğru zamanlaması, sonuçların güvenilirliği açısından kritik önem taşır. Doktor, annenin gebelik haftasını ultrason bulgularına göre belirleyerek en uygun test zamanını önerir.
Fetal DNA Testi Kimlere Yapılır?
Fetal DNA testi, gebelikte genetik hastalık riski yüksek olan anne adaylarına önerilen bir tarama testidir. Özellikle 35 yaş üzeri gebeler, daha önce kromozomal anomali öyküsü bulunanlar veya ikili–üçlü testlerinde yüksek risk saptanan kadınlar için uygundur. Ayrıca yardımcı üreme teknikleriyle elde edilen gebeliklerde de güvenli tarama amacıyla tercih edilir.
Bu test, yalnızca risk grubundaki gebeler için değil, gebelik sürecinde bebeğin kromozomal sağlığını merak eden tüm anne adaylarına uygulanabilir. Amniyosentez gibi girişimsel işlemlerden kaçınmak isteyen aileler için de uygun bir seçenektir. Fetal DNA testi, erken dönemde güvenli ve doğru bilgi elde etmek isteyen her anne adayı için ideal bir tarama yöntemidir.
Fetal DNA Testi Hangi Hastalıkları Gösterir?
Fetal DNA testi, gebelikte bebeğin kromozom yapısında oluşabilecek sayısal bozuklukları tespit etmek için kullanılır. En sık taranan hastalıklar arasında Down sendromu (Trizomi 21), Edwards sendromu (Trizomi 18) ve Patau sendromu (Trizomi 13) bulunur. Bu üç bozukluk, genetik kaynaklı doğumsal anomalilerin büyük kısmını oluşturur.
Bazı gelişmiş test panelleri, ayrıca cinsiyet kromozomu anomalilerini (Turner sendromu, Klinefelter sendromu gibi) ve mikrodelesyon sendromlarını da saptayabilir. Bu analiz, genetik materyalin belirli bölgelerinde eksik ya da fazla parça olup olmadığını tespit ederek, erken dönemde olası sağlık risklerini gösterir. Böylece ebeveynler, gerekli olduğunda ileri tanı testlerine yönlendirilebilir.
Fetal DNA Testi Sonucu Ne Zaman Çıkar?
Fetal DNA testi sonucu, laboratuvarın iş yoğunluğuna ve test panelinin kapsamına bağlı olarak genellikle 5 ila 10 gün içinde çıkar. Bu süre, alınan kan örneğinin genetik analizinden sonuç raporunun hazırlanmasına kadar olan süreci kapsar.
Bazı laboratuvarlarda kullanılan hızlandırılmış analiz sistemleri sayesinde sonuçlar 3–5 gün içinde alınabilir. Testin sonuçlanma süresi, annenin kanındaki fetal DNA oranı veya laboratuvarın teknik altyapısına göre değişiklik gösterebilir. Gebeliğin takibinde bu süre oldukça kısadır ve erken dönemde elde edilen sonuç, gerek duyulursa amniyosentez gibi ileri tanı testlerine zamanında yönlendirme yapılmasına olanak tanır.
Fetal DNA Testi Sonuçları Nasıl Yorumlanır?
Fetal DNA testi sonuçları, “düşük risk” veya “yüksek risk” şeklinde raporlanır. Düşük risk sonucu, testin taradığı kromozomal anomaliler açısından bebeğin sağlıklı olma olasılığının yüksek olduğunu gösterir. Yüksek risk sonucu ise genetik bozukluk ihtimalinin arttığını belirtir ve kesin tanı için ileri testlerin (örneğin amniyosentez) yapılması önerilir.
Bu test, yüksek doğruluk oranına (%99’un üzerinde) sahip olsa da tanı testi değildir, yani doğrudan hastalık tanısı koymaz. Sonuçlar, mutlaka kadın-doğum uzmanı veya genetik danışman tarafından klinik bulgularla birlikte değerlendirilmelidir. Gerektiğinde fetal DNA testi sonucuna göre ileri tetkikler planlanarak gebelik yönetimi şekillendirilir.
Fetal DNA Testi Güvenilir mi?
Fetal DNA testi, günümüzde gebelikte yapılan en güvenilir non-invaziv genetik tarama yöntemlerinden biridir. Testin doğruluk oranı, özellikle Down sendromu (Trizomi 21) gibi sık görülen kromozom anomalilerinde %99’un üzerindedir. Bu oran, klasik tarama testlerine göre çok daha yüksektir ve yalancı pozitif sonuç olasılığını önemli ölçüde azaltır.
Ancak fetal DNA testi bir tarama testidir; kesin tanı koymaz. Pozitif sonuç alınması durumunda amniyosentez veya CVS (koryon villus örneklemesi) gibi tanısal testlerle doğrulama yapılması gerekir. Testin güvenilirliğini etkileyen en önemli faktörlerden biri, anne kanındaki fetal DNA oranıdır (fetal fraksiyon). Bu nedenle testin uzman genetik laboratuvarlarda ve deneyimli ekiplerce yapılması gerekir.
Fetal DNA Testi ile Amniyosentez Arasındaki Fark Nedir?
Fetal DNA testi ile amniyosentez arasındaki fark, uygulama yöntemi ve risk düzeyindedir. Fetal DNA testi, anne kanından alınan örnekte fetal DNA analizi yapılarak non-invaziv şekilde gerçekleştirilir; bu nedenle anne veya bebek için risk taşımaz. Amniyosentez ise rahimden amniyon sıvısı alınarak yapılan invaziv bir işlemdir ve düşük riski içerir.
Fetal DNA testi bir tarama testi olup olasılık verirken, amniyosentez kesin tanı testi olarak kabul edilir. Genellikle fetal DNA testinde yüksek risk saptanırsa, tanıyı doğrulamak amacıyla amniyosentez önerilir. Bu iki yöntem, gebelik yönetiminde birbirini tamamlayan, ancak risk profili açısından farklılık gösteren testlerdir.
Fetal DNA Testi Fiyatı
Fetal DNA testi fiyatı, özel laboratuvarlarda ortalama 12.000 TL – 17.000 TL arasındadır. Yapılan testin kapsamına ve analiz edilen genetik panelin genişliğine göre değişir.
Bazı merkezlerde yalnızca trisomi taraması yapılırken, daha kapsamlı paneller cinsiyet kromozomu anomalileri ve mikrodelesyon sendromlarını da kapsar; bu durum fiyatı artırabilir. Fiyat belirlenirken laboratuvarın uzman doktor kadrosu, uluslararası standartlarda cihaz kullanımı ve test güvenilirliği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Mavi Laboratuvarlar Grubu olarak merkezlerimizde yapılan testler, hem bilimsel doğruluk hem de güven açısından yüksek standartlar sunar.
Fetal DNA Testi Nerede Yapılır?
Fetal DNA testi, yalnızca yetkili genetik laboratuvarlarda ve uzman doktor gözetiminde yapılmalıdır. Testin güvenilir sonuç verebilmesi için örnek alımı, saklanması ve analiz süreçlerinin uluslararası standartlara uygun olması gerekir. Bu nedenle her merkezde değil, gelişmiş moleküler genetik analiz altyapısına sahip kurumlarda gerçekleştirilmelidir.
Mavi Laboratuvarlar Grubu, Çapa, Ataköy, Beykent ve Kozyatağı şubelerinde fetal DNA testi yapılmaktadır. Tüm işlemler, laboratuvar doktorlarımız tarafından yürütülür ve sonuçlar uzman doktorlarımızca değerlendirilir. Bu süreç, hem bilimsel doğruluğu hem de uluslararası güvenilirlik standardını garanti altına alır.
Fetal DNA Testi Yaptırmadan Önce Bilinmesi Gerekenler
Fetal DNA testi yaptırmadan önce, testin amacı, zamanı ve kapsamı hakkında doğru bilgilendirme yapılmalıdır. Test, gebeliğin 10. haftasından sonra uygulanabilir ve anne adayının kan vermeye uygun genel sağlık durumunda olması yeterlidir. İşlem öncesinde açlık gerekmez, özel bir hazırlık yapılmasına da ihtiyaç yoktur.
Anne adayının kullandığı ilaçlar, çoğul gebelik durumu veya kan nakli geçmişi gibi bilgiler, testin doğruluğunu etkileyebileceği için doktorla paylaşılmalıdır. Ayrıca testin tarama niteliğinde olduğu, kesin tanı sağlamadığı unutulmamalıdır. Sonuç ne olursa olsun, kadın-doğum uzmanı ve genetik danışman tarafından değerlendirilmesi önerilir. Bu yaklaşım, gebelik yönetiminde en doğru kararı destekler.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
Fetal DNA testi kesin sonuç verir mi?
Fetal DNA testi, yüksek doğruluk oranına sahip olsa da kesin tanı testi değildir. Tarama testi olarak olasılık belirtir. Pozitif sonuç alındığında tanıyı doğrulamak için amniyosentez veya koryon villus örneklemesi (CVS) gibi ileri genetik testlerin yapılması gerekir.
İkiz gebelikte fetal DNA testi yapılabilir mi?
Evet, ikiz gebeliklerde fetal DNA testi uygulanabilir. Ancak testin doğruluk oranı tekil gebeliklere göre biraz daha düşebilir. Özellikle cinsiyet belirleme ve kromozomal analiz konularında bazı kısıtlamalar olabileceğinden sonuçlar mutlaka uzman hekim tarafından yorumlanmalıdır.
Fetal DNA testi düşük riski taşır mı?
Hayır. Fetal DNA testi, sadece anne kanı üzerinden yapılan non-invaziv bir analizdir. Dolayısıyla anne veya bebek için fiziksel bir risk oluşturmaz. Amniyosentez gibi girişimsel işlemlerde görülen düşük riski bu testte bulunmaz.
Devlet veya özel sigorta fetal DNA testini karşılar mı?
Genellikle fetal DNA testi özel bir hizmettir ve SGK veya özel sigorta kapsamına girmez. Ancak bazı özel sağlık sigortaları poliçe kapsamına göre kısmi ödeme yapabilir. Test öncesinde sigorta şirketiyle görüşmek faydalıdır.
Fetal DNA testi sonucu hatalı çıkabilir mi?
Nadir de olsa, düşük fetal DNA oranı veya çoğul gebelik gibi nedenlerle sonuç hatalı olabilir. Bu durumlarda testin tekrarı veya ileri tanı testleri gerekebilir. Güvenilir sonuç için testin uzman laboratuvarlarda yapılması önerilir.
Sağlığınızda en küçük bir şüpheyi bile ertelemeyin. Uzman doktorlarımız ve deneyimli hasta danışmanlarımızla, size en doğru testi en hızlı şekilde sunmak için buradayız. Şimdi hemen online randevu alabilir ya da bize 0850 360 06 05 üzerinden ulaşarak danışmanlarımızla görüşebilirsiniz.