Frengi Nedir?
Frengi (sifiliz), Treponema pallidum adlı bakterinin neden olduğu, cinsel yolla bulaşan ve tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlara yol açabilen bir enfeksiyon hastalığıdır.
Frengi, ağrısız bir yara (şankr), döküntüler ve tedavi edilmezse sinir sistemi ile kalp-damar sistemine zarar verebilen ilerleyici bir hastalıktır. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE) arasında en sık rastlananlardan biridir. Erken teşhis ve uygun penisilin tedavisiyle tamamen iyileşebilir.
Frengi Belirtileri Nelerdir?
Frengi belirtileri genellikle ağrısız bir yara (şankr), cilt döküntüleri, ateş, boğaz ağrısı ve lenf bezi şişliği şeklinde ortaya çıkar.
Frengi, ilk evrede genellikle tek ve ağrısız bir yara ile başlar. Bu yara çoğunlukla genital bölgede, ağızda veya makat çevresinde görülür ve çoğu zaman ağrı yapmadığı için fark edilmeyebilir. Hastalık ilerledikçe ciltte döküntüler, avuç içi ve ayak tabanında kızarıklıklar, ateş, boğaz ağrısı, saç dökülmesi ve kas ağrıları gibi yaygın semptomlar gelişir. Belirtiler tedavi edilmezse aylarca sürebilir ve latent (gizli) dönemde kaybolsa bile bakteri vücutta kalır. İleri evrede beyin ve sinir sistemi etkilenebilir, görme kaybı, felç veya kalp-damar hastalıkları gibi ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir.
Frengi, evrelere göre farklı belirtiler gösterir:
Primer Evrede Frengi Belirtileri:
-
- Genital, ağız veya makat bölgesinde tek, ağrısız yara (şankr)
- Kasık lenf bezlerinde şişlik
Sekonder Evre Frengi Belirtileri:
-
- Tüm vücutta döküntü, özellikle avuç içi ve ayak tabanında
- Ateş, boğaz ağrısı, baş ağrısı
- Saç dökülmesi, yorgunluk
- Eklem ve kas ağrıları
Latent Evrede Frengi Belirtileri (Gizli Frengi):
-
- Hiçbir belirti yoktur, hastalık sadece kan testlerinde tespit edilir
Tersiyer Evrede Frengi Belirtileri:
-
- Beyin ve sinir sistemi hasarı (nörosifiliz)
- Görme kaybı, felç
- Kalp ve damar komplikasyonları
Kadınlarda Frengi Belirtileri
Kadınlarda frengi belirtileri en sık genital bölgede ağrısız yara, vajinal akıntı ve cilt döküntüleri ile kendini gösterir.
Kadınlarda frenginin belirtileri çoğu zaman fark edilmeyebilir çünkü primer evredeki şankr ağrısızdır ve vajina içinde de oluşabilir. Bu nedenle düzenli frengi testi yaptırmak çok önemlidir. Hastalık ilerledikçe tüm vücutta döküntü, ateş ve yorgunluk gibi sistemik bulgular görülebilir.
- Vajina bölgesinde şankr
- Vajinal akıntı
- Lenf bezlerinde şişlik
- Avuç içi ve ayak tabanında döküntü
- Ateş
- Boğaz ağrısı
- Baş ağrısı
- Halsizlik
Erkeklerde Frengi Belirtileri
Erkeklerde frengi belirtileri en sık penis veya makat çevresinde ağrısız yara ve kasık lenf bezlerinde şişlik ile başlar.
Erkeklerde frengi çoğunlukla cinsel temas sonrası 2–6 hafta içinde ortaya çıkar. Primer evredeki şankr çoğu zaman tek lezyon şeklindedir ve ağrı yapmadığı için fark edilmeyebilir. Sekonder evrede cilt döküntüleri, ateş ve boğaz ağrısı gibi sistemik belirtiler gelişir.
- Penis, makat veya ağız çevresinde tek, ağrısız yara
- Lenf bezlerinde şişlik
- Avuç içi ve ayak tabanında deri döküntüsü
- Ateş
- Boğaz ağrısı
- Baş ağrısı
- Kas ve eklem ağrıları
- Yorgunluk
Frengi Yarası (Şankr) Nedir?
Frengi yarası (şankr), frenginin ilk belirtisi olan, genellikle tek, ağrısız ve sert kenarlı küçük bir yaradır.
Şankr genellikle cinsel temas sonrası 10–90 gün içinde ortaya çıkar ve çoğunlukla genital bölgede, ağızda veya makat çevresinde görülür. Ağrısız olması nedeniyle fark edilmeyebilir, ancak bulaşıcılığı en yüksek evredir. Şankr 3–6 hafta içinde kendiliğinden iyileşse bile frengi bakterisi vücutta kalır ve hastalık ilerlemeye devam eder.
- Genellikle tek lezyondur
- Ağrısızdır, sert kenarlıdır
- Genital, oral veya anal bölgede ortaya çıkar
- 3–6 hafta içinde iz bırakmadan kaybolur
- Tedavi edilmezse hastalık sekonder evreye geçer
Frengi Nasıl Bulaşır?
Frengi, cinsel yolla (vajinal, anal, oral ilişki), anneden bebeğe gebelikte veya doğum sırasında ve nadiren kan yoluyla bulaşır.
Frengi, bulaşıcılığın en yüksek olduğu primer ve sekonder evrelerde kolayca yayılır. Şankr yarası veya deri döküntüsüyle doğrudan temas bulaşma riskini artırır. Prezervatif kullanımı bulaşma riskini büyük ölçüde azaltır ancak tamamen ortadan kaldırmaz.
- Cinsel Temas: Vajinal, anal, oral ilişki sırasında
- Anneden Bebeğe Geçiş: Gebelikte plasenta yoluyla veya doğumda
- Kan Yoluyla: Kontrolsüz kan nakilleri, açık yara teması
Frengi Evreleri Nelerdir?
Frengi evreleri, primer, sekonder, latent ve tersiyer olmak üzere dörde ayrılır. Her evrede farklı belirtiler gösterir.
Frengi hastalığı tedavi edilmediğinde bu dört evreden geçerek kronik bir hale gelir. Erken evrelerde belirtiler daha hafif ve tedaviye yanıt daha iyiyken, geç evrelerde sinir sistemi ve kalp-damar sistemi hasar görebilir.
Primer Evre:
-
- Tek, ağrısız yara (şankr)
- Kasık lenf bezi şişliği
- Temastan 10–90 gün sonra başlar
Sekonder Evre:
-
- Ciltte yaygın döküntü (avuç içi ve ayak tabanında dahil)
- Ateş, boğaz ağrısı, yorgunluk
- Şankr iyileştikten haftalar sonra ortaya çıkar
Latent Evre (Gizli Frengi):
-
- Belirti vermez
- Bakteri vücutta sessiz kalır, kan testinde pozitif çıkar
- Aylar, hatta yıllar sürebilir
Tersiyer Evre:
-
- Beyin ve sinir sistemi hasarı (nörosifiliz)
- Kalp-damar sistemi problemleri
- Körlük, felç, ölüm riski
Hamilelikte Frengi ve Konjenital Frengi
Hamilelikte frengi, tedavi edilmezse bebeğe bulaşarak doğumsal frengi, düşük, ölü doğum veya ciddi doğum kusurlarına yol açabilir.
Frengi hastalığı gebelikte plasenta yoluyla bebeğe geçebilir ve bu durum bebeğin sağlığını ciddi şekilde tehlikeye atar. Erken dönemde tanı konulması ve uygun antibiyotik tedavisi uygulanması, hem annenin hem de bebeğin sağlığı için hayati öneme sahiptir. Düzenli gebelik kontrollerinde frengi testi (VDRL/RPR) yapılması önerilir.
- Bebeğe Geçiş Riski: Plasenta yoluyla veya doğum sırasında bulaşabilir
- Olası Sonuçlar: Düşük, ölü doğum, doğuştan sakatlık, cilt döküntüleri
- Korunma: Gebelikte düzenli test, erken tanı ve tedavi
- Tedavi: Penisilin enjeksiyonu ile gebelikte güvenle tedavi edilebilir
Frengi Testi
Frengi testi, kandan VDRL, RPR, TPHA ile konur ve gerektiğinde doğrulama testleri FTA-ABS yapılır.
Frengi teşhisi için en sık kullanılan yöntem kan testleridir. Öncelikle tarama testleri VDRL ve RPR yapılır ve sonuç pozitifse doğrulama testleri FTA-ABS ile kesin tanı konur. Bu testler, hastalığın hangi evrede olduğunu anlamaya da yardımcı olur.
- Tarama Testleri: VDRL, RPR, TPHA
- Doğrulama Testleri: FTA-ABS
- Örnek Türü: Kan örneği
- Sonuç Süresi: Genellikle 1-2 gün içinde çıkar
Frengi Testi Nerede Yapılır?
Frengi testi hastaneler, özel laboratuvarlar ve cinsel yolla bulaşan hastalık (CYBH) merkezlerinde yapılabilir.
Mavi Laboratuvarlar Grubu’nda frengi testi, Uzm. Dr. Sema Güldüren ve Uzm. Dr. Hamit Assaf gibi deneyimli doktorlarımızın gözetiminde, en yüksek gizlilik standartlarına uygun olarak gerçekleştirilir. Çapa, Ataköy, Beykent ve Kozyatağı şubelerimizde frengi testi için başvurabilir, hızlı ve güvenilir sonuç alabilirsiniz. Deneyimli laboratuvar ekibimiz ve modern test cihazlarımız sayesinde sonuçlarınız genellikle aynı gün içerisinde hazır olur.
Erken teşhis için online randevu alabilir ve ya çağrı merkezimizden iletişime geçerek size en yakın şubemizde testinizi güvenle yaptırabilirsiniz.
Frengi Testi Fiyatı
Frengi testi fiyatı özel laboratuvarlar ve hastanelerde ortalama 2000 TL 4500 TL arasındadır. Kullanılan test yöntemine, yapılacak ek doğrulama testlerine ve laboratuvarın sunduğu teknolojik altyapıya bağlı olarak ücret değişiklik gösterebilir.
Mavi Laboratuvarlar Grubunda frengi testi tarama testleri VDRL, RPR, TPHA ve gerektiğinde doğrulama testleri FTA-ABS yapılmaktadır. Çapa, Ataköy, Beykent ve Kozyatağı şubelerimizde, Uzm. Dr. Sema Güldüren ve Uzm. Dr. Hamit Assaf’ın gözetiminde güvenle testinizi yaptırabilir, hızlıca sonucunuzu alabilirsiniz.
Frengi Tedavisi
Frengi tedavisi genellikle tek doz veya üç doz benzatin penisilin enjeksiyonu ile yapılır ve hastalık tamamen iyileşir.
Tedavi, hastalığın evresine göre planlanır. Erken evrede (primer, sekonder ve erken latent) tek doz benzatin penisilin yeterlidir. Geç latent ve tersiyer evrede ise üç hafta boyunca haftada bir doz uygulanır. Penisilin alerjisi olan kişilerde alternatif antibiyotik tedavileri tercih edilir. Tedavi sonrası 3, 6 ve 12. aylarda kontrol testleri yapılmalıdır.
Frengi Tekrarlar mı?
Frengi tedavisi ile tamamen iyileşir, ancak kişi yeniden enfekte olabilir.
Tedavi sonrası bağışıklık kalıcı değildir. Korunmasız cinsel ilişki sonrası tekrar bulaşabilir. Bu nedenle tedaviden sonra düzenli test yaptırmak ve partnerin de tedavi edilmesini sağlamak önemlidir.
Frengi Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Tedavi edilmeyen frengi beyin ve sinir sistemi hasarı, felç, körlük, kalp-damar hastalıkları ve ölüme kadar ilerleyebilen ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Hastalık latent evreye geçtiğinde belirti vermese bile bakteri vücutta kalır ve yıllar sonra tersiyer evrede ağır organ hasarları oluşabilir. Erken tanı ve tedavi, bu komplikasyonların önlenmesinde hayati öneme sahiptir.
Frengiden Korunma Yolları
Frengiden korunmanın en etkili yolu güvenli cinsel ilişki, düzenli testler ve erken teşhistir.
- Prezervatif kullanımı
- Düzenli frengi ve diğer CYBE testleri
- Tek eşlilik veya partnerlerin birlikte test yaptırması
- Şüpheli temastan sonra hemen test yaptırma
- Hamilelikte rutin tarama testlerinin ihmal edilmemesi