Bel Soğukluğu (Gonore) Nedir?

Bel soğukluğu (gonore), Neisseria gonorrhoeae bakterisinin neden olduğu, cinsel yolla bulaşan en yaygın enfeksiyonlardan biridir.

Hastalık, erkeklerde ve kadınlarda idrarda yanma, sarı-yeşil akıntı, kasık ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterir. Bel soğukluğu testi ile tanı konur ve uygun antibiyotik tedavisiyle tamamen iyileştirilebilir. Tedavi edilmediğinde kısırlık, pelvik inflamatuar hastalık ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu enfeksiyon, kadın ve erkeklerde idrar yolları, üreme organları, boğaz ve gözlerde iltihaba yol açabilir. Gonore dünya çapında en sık görülen cinsel yolla bulaşan hastalıklardan biridir ve özellikle 15–35 yaş arası cinsel olarak aktif bireylerde yaygındır.

Bel soğukluğunda erken tanı ve doğru tedavi, hem hastanın sağlığını korur hem de toplumda bulaş riskini azaltır.

Bel Soğukluğu Belirtileri Nelerdir?

Bel soğukluğunun en yaygın belirtileri idrar yaparken yanma, sarı-yeşil renkli akıntı ve kasık ağrısıdır.

Bel soğukluğu, vücudun farklı bölgelerinde iltihaplanmaya yol açtığı için belirtiler kişiden kişiye değişebilir. Belirtiler genellikle enfeksiyondan 2–10 gün sonra ortaya çıkar, ancak bazı kişilerde daha geç görülebilir veya hiç belirti vermeyebilir.

Bel Soğukluğunun Belirtileri;

•  İdrarda yanma
• Sarı-yeşil akıntı
• Kasık ve alt karın ağrısı
• Sık idrara çıkma
• Boğaz ağrısı
• Gözde kızarıklık ve akıntı
• Eklem ağrısı ve şişlik
• Adet dışı kanama
• İlişki sonrası kanama
• Testislerde ağrı ve şişlik

Erkeklerde Bel Soğukluğu Belirtileri

Erkeklerde bel soğukluğu belirtileri idrar yaparken yanma, sarı-yeşil akıntı ve testislerde ağrı ile kendini gösterir. Erkeklerde bel soğukluğu genellikle hızlı ve belirgin semptomlarla ortaya çıkar. Hastalık idrar yolunda iltihaplanmaya neden olduğu için ilk belirti çoğunlukla ağrılı idrardır. Tedavi edilmezse epididimit (testis iltihabı) gelişebilir.

Bel soğukluğunun erkeklerde en sık görülen belirtileri;

• İdrarda yanma
• Sarı-yeşil, irinli akıntı
• Testislerde ağrı ve şişlik
• Sık idrara çıkma
• Kasık ağrısı
• Boğazda ağrı (oral temas sonrası)

Kadınlarda Bel Soğukluğu Belirtileri

Kadınlarda bel soğukluğu belirtileri vajinal akıntı, alt karın ağrısı ve adet dışı kanama ile ortaya çıkar. Kadınlarda belirtiler bazen hafif seyrettiği için fark edilmeyebilir. Bu durum tedavinin gecikmesine ve pelvik inflamatuar hastalık gibi komplikasyonlara yol açabilir.

Bel soğukluğunun kadınlarda en sık görülen belirtileri;

• Vajinal akıntı
• Alt karın ağrısı
• Adet dışı kanama
• İlişki sonrası kanama
• İdrarda yanma
• Boğaz ağrısı (oral temas sonrası)

Bel Soğukluğu Nasıl Bulaşır?

Bel soğukluğu korunmasız vajinal, anal veya oral cinsel ilişkiyle ve doğum sırasında anneden bebeğe bulaşır.

Neisseria gonorrhoeae bakterisi, genital, anal ve boğaz mukozasına yerleşerek enfeksiyona neden olur. Korunmasız cinsel ilişki sırasında bakteri kolayca partnerler arasında geçer. Enfeksiyon genital bölgede olduğu kadar, oral temas sonrası boğazda, anal temas sonrası rektumda da enfeksiyon oluşturabilir. Tedavi edilmemiş bir anneden doğum sırasında bebeğe bulaşarak yenidoğanda göz enfeksiyonuna (oftalmia neonatorum) yol açabilir. Nadiren, enfekte genital akıntının elle temas edip göze taşınması da bulaşma nedeni olabilir.

Bel soğukluğu bulaşma yolları;

• Korunmasız vajinal ilişki
• Korunmasız anal ilişki
• Korunmasız oral ilişki
• Enfekte anneden bebeğe doğum sırasında
• Enfekte akıntının göze teması

Bel Soğukluğu Testi

Bel soğukluğu testi, idrar veya sürüntü örneğinden yapılan PCR veya kültür testi ile tanı koyar.

Bel soğukluğu tanısında laboratuvar testi kesinlik sağlar. Belirtiler başka cinsel yolla bulaşan hastalıklarla karıştırılabileceği için sadece belirtilere bakarak tanı koymak doğru değildir. Test sayesinde hem hastalığın varlığı hem de bakterinin antibiyotik duyarlılığı belirlenir. Erken test ve tedavi, hastalığın yayılmasını önler ve komplikasyon riskini azaltır.

Bel Soğukluğu Testi Nasıl Yapılır?

Bel soğukluğu testi için idrar örneği veya vajinal, servikal ya da üretral sürüntü alınır ve laboratuvarda incelenir.

Bel soğukluğu test için en sık kullanılan yöntem PCR testidir ve çok kısa sürede sonuç verir. Kültür testi de kullanılabilir ve özellikle antibiyotik direncini belirlemede önemlidir. Mikroskopi, hızlı ön tanı için bazı merkezlerde uygulanır.

Bel Soğukluğu Test Yöntemleri:

• PCR testi
• Kültür testi
• Mikroskopik inceleme

Bel Soğukluğu Testi Ne Zaman Yapılmalı?

Bel soğukluğu testi, korunmasız ilişkiden 3–5 gün sonra yapılması en doğru sonucu verir. Bakterinin kuluçka süresi genellikle 2–5 gündür. Çok erken yapılan testler yalancı negatif çıkabilir. Şüpheli temas sonrası belirtiler başlarsa beklemeden test yaptırmak gerekir.

Bel Soğukluğu Test Sonucu Ne Zaman Çıkar?

Bel soğukluğu PCR testi genellikle 1-2 gün içinde, kültür testi ise 48–72 saat içinde sonuç verir.

Laboratuvarın yoğunluğuna ve kullanılan test yöntemine bağlı olarak sonuç süreleri değişebilir. PCR testi en hızlı yöntemdir ve çoğu laboratuvarda aynı gün raporlanabilir. Kültür testi ise bakterinin üretilmesi ve antibiyotik duyarlılığının test edilmesi gerektiği için biraz daha uzun sürer. Test sonucunu aldıktan sonra tedaviye başlanmalı ve partnerlerin de mutlaka kontrol edilmesi gerekir. Bu sayede hem hastalığın yayılması önlenir hem de tedavi başarısı artar.

Bel Soğukluğu Tedavisi

Bel soğukluğu tedavisi, tek doz kas içi antibiyotik ve eş tedavisi ile tamamen iyileştirilebilir.

Bel soğukluğu tanısı konulduğunda tedavi gecikmeden başlatılmalıdır. Güncel tedavi kılavuzlarına göre genellikle tek doz kas içi antibiyotik uygulanır. Bazı durumlarda ağızdan ek antibiyotik tedavisi gerekebilir. Tedavi edilmeyen gonore ciddi komplikasyonlara, kısırlığa ve enfeksiyonun vücuda yayılmasına neden olabilir. Partnerlerin birlikte tedavi edilmesi ve tedavi sonrası kontrol testi yapılması, hastalığın tekrarlamasını ve toplumda yayılmasını önler.

Gonore tanısı alan kişilerin cinsel partnerleri de test edilmeli ve tedavi edilmelidir. Aksi halde “ping-pong enfeksiyonu” olarak bilinen tekrar eden bulaş döngüsü oluşur. Partner tedavisi, toplum sağlığını korumanın en önemli adımlarından biridir.

Neisseria gonorrhoeae son yıllarda pek çok antibiyotiğe direnç geliştirmiştir. Bu nedenle tedavi, güncel Sağlık Bakanlığı veya Dünya Sağlık Örgütü (WHO) protokollerine uygun şekilde planlanmalıdır. Yanlış veya eksik tedavi, direncin artmasına ve hastalığın yayılmasına yol açabilir. Tedaviden yaklaşık 7–14 gün sonra kontrol testi yapılması önerilir.

Bel Soğukluğundan Korunma Yolları

Bel soğukluğundan korunmanın en etkili yolu düzenli kondom kullanmak ve tek eşliliktir.

Bel soğukluğu, önlenebilir bir enfeksiyondur. Cinsel sağlık bilincinin artması ve düzenli testlerin yapılması, hem bireyin hem de toplumun sağlığını korur. Riskli ilişkilerden kaçınmak, güvenli cinsel davranışlar geliştirmek ve düzenli tarama testleri yaptırmak korunmanın temelini oluşturur.

Bel Soğukluğundan Korunma Yöntemleri;

• Düzenli kondom kullanımı
• Tek eşlilik veya partner sayısının azaltılması
• Düzenli CYBH testleri yaptırmak
• Belirti olduğunda gecikmeden doktora başvurmak
• Tanı alan kişilerin partnerlerinin de test edilmesi ve tedavi edilmesi
• Doğum öncesi anne adayının tarama testinden geçmesi