HbA1c Testi Nedir?

HbA1c testi, son 2-3 aylık ortalama kan şekeri düzeyini gösteren ve diyabetin tanı ile takibinde kullanılan bir laboratuvar testidir. Test, kandaki glikozun kırmızı kan hücrelerinde bulunan hemoglobine bağlanma oranını ölçer.

Glikoz düzeyi yüksek olduğunda, şeker molekülleri hemoglobine tutunur. Bu oran arttıkça HbA1c değeri de yükselir. Ölçüm, tek bir günün değil uzun bir dönemin kan şekeri kontrolünü yansıttığı için güvenilir kabul edilir. HbA1c testi, diyabet riskini belirlemede ve hastalığın seyrini takip etmede doktorların en çok başvurduğu yöntemlerden biridir.

HbA1c Testi Ne İçin Yapılır?

HbA1c testi, diyabet tanısı koymak ve hastaların uzun vadeli kan şekeri kontrolünü değerlendirmek için yapılır.

Bu test, açlık ve tokluk kan şekeri dalgalanmalarını tek bir gün yerine 2-3 aylık bir süreç üzerinden gösterdiği için özellikle diyabet yönetiminde kritik öneme sahiptir. Diyabet tanısı yeni konulacak kişilerde, hastalığın varlığını doğrulamak için uygulanır. Diyabet teşhisi almış hastalarda ise tedavinin ne kadar etkili olduğunu anlamak, ilaç düzenlemelerini yapmak ve komplikasyon riskini azaltmak amacıyla kullanılır.

HbA1c sonucunun düzenli aralıklarla takip edilmesi, hem doktor hem de hasta için kan şekeri kontrolünün ne kadar başarılı olduğunu gösteren en önemli göstergelerden biridir.

HbA1c Testi Nasıl Yapılır?

HbA1c testi, genellikle kol damarından küçük bir miktar kan örneği alınarak laboratuvar ortamında incelenmesiyle gerçekleştirilir. Hastanın aç veya tok olması sonucu etkilemez, bu da testin pratikliğini artırır.

Testin uygulanışı oldukça basittir ve özel bir ön hazırlık gerektirmez. Alınan kan örneği, kandaki glikozillenmiş hemoglobin yüzdesini ölçen özel bir analiz cihazına konulur. Sonuçlar genellikle kısa süre içinde çıkar ve bir yüzde değeri (% değeri) olarak rapor edilir. Bu yüzde değeri, toplam hemoglobindeki glikozla bağlanmış hemoglobin miktarını gösterir.

HbA1c Testi Nerede Yapılır?

HbA1c testi, Çapa, Ataköy, Beykent, Kozyatağı laboratuvarlarımızda uzman doktorlarımız gözetiminde deneyimli laboratuvar ekibimiz tarafından yapılmaktadır.

Testin güvenilirliği, seçilen merkezin kalite standartlarını uygulamasına bağlıdır. Güvenilir sonuçlar sadece deneyimli sağlık kadrosu ve modern laboratuvar cihazları ile sağlanabilir. Bu nedenle, HbA1c testi yaptıracakların güvenilir laboratuvarları seçmeleri önerilmektedir. Testin güvenilirliği için Sağlık Bakanlığı onaylı laboratuvarların tercih edilmesi önemlidir. Doğru sonuç, tedavi planının düzenlenmesinde belirleyici rol oynar.

Mavi Laboratuarlar Grubu şubelerimizden HbA1c testi için hasta danışmanlarımız ile iletişime geçerek randevu alabilirsiniz.

HbA1c Testi Normal Değerleri Nelerdir?

HbA1c testi sonucunun normal kabul edilen değer aralığı %4 ile %5,6 arasındadır.

Bu değerler, kişinin diyabet riski taşımadığını gösterir. Ölçüm sonucuna göre üç farklı gruplama yapılır:

• Sağlıklı bireyler için: %4 – %5,6 arası normaldir.
• Prediyabet (gizli şeker) için: %5,7 – %6,4 arası riskli kabul edilir.
• Diyabet için: %6,5 ve üzeri değerler diyabet tanısı koydurur.

Diyabet tanısı almış bireylerde hedef, genellikle %7’nin altında kalmaktır. Bu oran, hastanın yaşı, eşlik eden hastalıkları ve tedavi planına göre doktor tarafından belirlenir. Diyabeti olmayan kişilerde HbA1c değeri çoğunlukla %5,6’nın altındadır. Bu değer, kan şekeri kontrolünün normal sınırlar içinde olduğunu gösterir.

HbA1c Testi Sonucu Nasıl Yorumlanır?

HbA1c testi sonucu, kişinin son 2-3 aylık kan şekeri kontrolünün iyi ya da riskli olup olmadığını gösterir. Sonucun değerlendirilmesi, referans aralıklarla karşılaştırılarak yapılır. Değerin düşük, normal ya da yüksek olması, doktorun hastalık tanısı ve tedavi sürecinde farklı kararlar almasına yol açar.

HbA1c Yüksek Çıkarsa Ne Anlama Gelir?

HbA1c’nin yüksek olması, kan şekerinin uzun süre yüksek seyrettiğini gösterir. Bu durum diyabet tanısını destekler ya da mevcut diyabetin kontrol altında olmadığını ortaya koyar. Yüksek değerler, kalp-damar hastalıkları, böbrek sorunları, sinir hasarı gibi diyabete bağlı komplikasyon riskini artırır.

HbA1c Düşük Çıkarsa Ne Anlama Gelir?

HbA1c’nin düşük olması, kan şekeri seviyelerinin normalden daha düşük olduğunu gösterir. Bu durum bazen diyabet tedavisinde ilaç dozunun fazla geldiğine işaret edebilir. Nadiren kansızlık veya kan hastalıkları da değerin beklenenden düşük çıkmasına neden olabilir.

HbA1c Testi Ne Sıklıkla Yapılmalı?

HbA1c testi, diyabet hastalarında genellikle yılda en az 2 kez yapılmalıdır. Eğer hastanın tedavisinde değişiklik yapılmışsa veya kan şekeri hedefleri tutturulamıyorsa test 3 ayda bir tekrarlanabilir. Bu sayede hem ilaçların etkisi hem de yaşam tarzı değişikliklerinin sonuçları yakından takip edilir.

Diyabet riski taşıyan bireylerde, özellikle aile öyküsü olanlarda veya obezite, hipertansiyon gibi ek risk faktörleri bulunanlarda doktor önerisine göre düzenli aralıklarla test yapılması önemlidir. Düzenli takip, diyabetin erken teşhis edilmesine ve komplikasyonların önlenmesine katkı sağlar.

HbA1c Testi Diyabet Tanısında Nasıl Kullanılır?

HbA1c testi, diyabet tanısı koymak ve hastalığın seyrini izlemek için en güvenilir yöntemlerden biridir.

Dünya Sağlık Örgütü ve Amerikan Diyabet Derneği, HbA1c değerinin %6,5 ve üzerinde olmasını diyabet tanısı için kriter olarak kabul eder. Bu ölçüm, kişinin son birkaç aylık kan şekeri ortalamasını verdiği için tanıda önemli bir avantaj sağlar.

Diyabet riski taşıyan kişilerde HbA1c düzeyi %5,7 ile %6,4 arasında çıkarsa “prediyabet” tanısı gündeme gelir. Bu değer, ileride diyabet gelişme olasılığının yüksek olduğunu gösterir.

HbA1c Testinin Avantajları ve Sınırlılıkları

HbA1c testi, uzun vadeli kan şekeri kontrolünü göstermesiyle büyük avantaj sağlarken, bazı sınırlılıkları da vardır.

Avantajları;

• Son 2-3 aylık ortalama kan şekeri düzeyini yansıtır.
• Aç veya tok karnına yapılabilir, özel hazırlık gerektirmez.
• Diyabet tanısında ve tedavi takibinde güvenilir sonuçlar verir.
• Tek bir kan örneğiyle uygulanır, kolay ve pratiktir.
• Günlük kan şekeri dalgalanmalarından etkilenmez.

Sınırlılıkları;

• Kansızlık (anemi), böbrek hastalıkları veya kan hücrelerini etkileyen bazı durumlarda sonuç yanıltıcı olabilir.
• Nadiren kullanılan bazı ilaçlar HbA1c değerini değiştirebilir.
• Hamilelikte kan şekeri kontrolünü tam yansıtmayabilir.
• Testin güvenilirliği için deneyimli laboratuvar ortamı gerekir.

HbA1c testi, diyabet tedavisi sırasında vazgeçilmez bir testtir ama her zaman tek başına yeterli olmayabilir. Bu nedenle doktorlar genellikle açlık kan şekeri ve diğer testlerle birlikte değerlendirir.

HbA1c Testi Kimler İçin Önerilir?

HbA1c testi, diyabet tanısı konmuş hastalara, diyabet riski taşıyanlara ve düzenli kontrol gerektiren kişilere önerilir. HbA1c, yalnızca diyabetli bireylerin değil, risk altında olan kişilerin de sağlık durumunu netleştirmede etkili bir yöntemdir.

Bu test özellikle şu gruplar için önemlidir:

• Diyabet hastaları: Tedaviye verilen yanıtı ve uzun vadeli kan şekeri kontrolünü izlemek için düzenli aralıklarla yapılır.
• Prediyabet (gizli şeker) riski taşıyanlar: Ailede diyabet öyküsü olan, fazla kilolu, yüksek tansiyon veya kolesterol problemi bulunan kişilerde erken tanı için önerilir.
• Sağlıklı bireyler: 40 yaş üstü kişilerde tarama amacıyla doktor uygun görürse yapılabilir.
• Hamilelik süreci: Gestasyonel diyabet riski taşıyan kadınlarda, kan şekeri takibine yardımcı testlerden biridir.

HbA1c Testi Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler

HbA1c testi öncesinde özel bir hazırlık gerekmez, aç ya da tok karnına yapılabilir. HbA1c testinin en büyük özelliği hastanın günlük rutinini bozmadan uygulanabilmesidir. Yine de daha doğru sonuçlar için dikkat edilmesi gereken birkaç nokta vardır:

• İlaç kullanımı: Düzenli kullanılan ilaçlar mutlaka doktora bildirilmelidir.
• Kan hastalıkları: Anemi veya hemoglobinle ilgili sorunlar sonucu etkileyebilir, bu durum varsa laboratuvara önceden söylenmelidir.
• Son üç aylık süreç: Çünkü test, bu dönemin ortalama kan şekeri değerini gösterir. Geçici stres, enfeksiyon veya hastalıkların etkisi de sonuçlara yansıyabilir.

HbA1c Testi Fiyatı

Özel laboratuvarlar ve hastanelerde HbA1c testinin fiyatı genellikle 900 TL ile 1300 TL arasında değişmektedir. Bu ücret aralığı testi yaptıracağınız kurumun niteliğine, laboratuvarın teknolojik altyapısına ve test sırasında kullanılan kitlerin kalitesine göre farklılık gösterebilir.

Bazı özel laboratuvarlar HbA1c testini, diyabet panelleri gibi paket hizmetler dahilinde de yapmaktadır. Bu tür paketlerdeki fiyatlandırma, testin tek başına yapılmasına kıyasla farklılık gösterebilir.

HbA1c testinin güncel fiyatları ve randevu seçenekleri hakkında detaylı bilgi almak için Mavi Laboratuarlar Grubu ile doğrudan iletişime geçebilir, hasta danışmanlarımızdan destek alabilirsiniz.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

HbA1c testi için aç olmak gerekir mi?

Hayır. HbA1c testi aç ya da tok karnına yapılabilir.

HbA1c testi kaç ayı gösterir?

Test, son 2-3 aylık ortalama kan şekeri düzeyini gösterir.

HbA1c değeri %6 çıkarsa ne anlama gelir?

%6 değer, diyabet tanısı için yeterli değildir ancak prediyabet yani gizli şeker olasılığını düşündürür. Düzenli takip önerilir.

HbA1c testi ile günlük şeker ölçümü aynı şeyi mi gösterir?

Hayır. Günlük ölçüm o andaki değeri gösterir, HbA1c ise uzun dönemin ortalamasını yansıtır.

HbA1c yüksek çıkarsa hemen ilaç kullanmak gerekir mi?

Bu duruma doktor karar verir. Bazı hastalarda yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olabilir, bazı hastalarda ilaç veya insülin tedavisi gerekir.

Sağlığınızda en küçük bir şüpheyi bile ertelemeyin. Uzman doktorlarımız ve deneyimli hasta danışmanlarımızla, size en doğru testi en hızlı şekilde sunmak için buradayız. Şimdi hemen online randevu alabilir ya da bize 0850 360 06 05 üzerinden ulaşarak danışmanlarımızla görüşebilirsiniz.