Kısırlık Testi

Kısırlık testi, düzenli ve korunmasız cinsel ilişkiye rağmen 1 yıl boyunca gebelik oluşmayan çiftlerde, sorunun nedenini belirlemek için yapılan kapsamlı tetkiklerin genel adıdır.

Kısırlık testi, gebeliğin neden gerçekleşmediğini ortaya koyarak doğru tedavi planını oluşturmayı sağlar. Bu testler, hem kadın hem de erkeğin üreme sağlığını detaylı şekilde değerlendirir.

Kısırlık Testinde Yapılan Temel İncelemeler

Test Grubu	Amaç
Spermiyogram (Sperm Testi)	Sperm sayısı, hareketi ve morfolojisinin değerlendirilmesi
Hormon Testleri	Kadınlarda yumurtlama, erkeklerde testosteron ve FSH değerlendirmesi
HSG (Tüp Filmi)	Rahim ve tüplerin açıklığını kontrol etmek
AMH (Yumurta Rezervi Testi)	Kadınların yumurta rezervini belirlemek
Ultrasonografi	Yumurtalık ve rahim yapısını incelemek

Kısırlık Testlerinin Yapılması Gereken Durumlar;

• 1 yıl korunmasız ilişkiye rağmen gebelik oluşmayan çiftler
• Tekrarlayan düşük yaşayan kadınlar
• Düzensiz adet gören veya hiç adet görmeyen kadınlar
• Sperm testi şüpheli çıkan erkekler

Kısırlık Nedenleri Nelerdir?

Kısırlık nedenleri, çiftlerin yaklaşık %40’ında erkek kaynaklı, %40’ında kadın kaynaklı, %20’sinde ise her iki tarafta ya da nedeni bilinmeyen faktörlerden kaynaklanır.

Başlıca Kısırlık Nedenleri

Kısırlık Grubu	Açıklama
Erkek Kaynaklı (%40)	Sperm sayısı ve hareket azlığı, varikosel, genetik faktörler, hormonal bozukluklar
Kadın Kaynaklı (%40)	Tüplerin tıkalı olması, yumurtlama sorunları (PCOS vb.), endometriozis, rahim anomalileri
Her İki Tarafta Sorun (%10-20)	Hem erkek hem kadın faktörlerinin bir arada bulunması
Açıklanamayan İnfertilite (%10-15)	Tüm testler normal olmasına rağmen gebelik oluşmaması

Erkeklerde Kısırlık: Sperm kalitesi ve sayısı en önemli belirleyicidir. Varikosel, geçirilen enfeksiyonlar, genetik bozukluklar ve yaşam tarzı (sigara, alkol, stres) etkili olabilir.

Kadınlarda Kısırlık: Yumurta kalitesi, hormon dengesi ve tüplerin açıklığı hayati rol oynar. Polikistik over sendromu (PCOS), endometriozis ve ileri yaş en sık nedenlerdir.

Açıklanamayan Kısırlık: Tüm tetkikler normal çıkmasına rağmen gebelik elde edilememesi durumudur. Bu grupta tüp bebek veya aşılama gibi yardımcı üreme teknikleri önerilebilir.

 “Kısırlık çoğunlukla tek bir nedenden değil, birçok faktörün birleşiminden kaynaklanır. Bu nedenle hem kadının hem erkeğin aynı anda değerlendirilmesi en doğru yaklaşımdır.”
Uzm. Dr. Şebnem Korkmaz, Medikal Direktör ve Tıbbi Biokimya Uzmanı

Kısırlık Testi Nasıl Yapılır?

Kısırlık testi, hem kadın hem erkekten alınan örneklerin ve yapılan görüntülemelerin değerlendirilmesiyle, infertiliteye neden olan faktörleri belirlemek için adım adım uygulanan bir süreçtir.

Kısırlık Test Süreci;

Adım	Erkek	Kadın
1. Başvuru ve Hikaye Alma	Üroloji uzmanı, tıbbi öykü ve yaşam tarzını sorgular.	Jinekolog, adet düzeni, geçmiş hastalıklar ve düşük öyküsünü değerlendirir.
2. Fizik Muayene	Testis, prostat ve genital muayene yapılır.	Pelvik muayene ile rahim ve yumurtalıklar değerlendirilir.
3. Temel Testler	Sperm sayısı, hareketi ve şekli analiz edilir.	FSH, LH, TSH, prolaktin, AMH vb. ölçülür.
4. Görüntüleme	Gerekirse testis ultrasonu yapılır.	HSG (tüp filmi) ve ultrason ile tüpler ve rahim incelenir.
5. İleri Testler	Genetik testler, sperm DNA fragmantasyon testi.	Laparoskopi veya histeroskopi ile ileri inceleme yapılabilir.

Testler genellikle aynı dönemde başlatılır. Bu sayede zaman kaybı önlenir ve en kısa sürede tanıya ulaşılır.

Laboratuvar Süreci

• Erkek için: Sperm testi, 3-5 günlük cinsel perhiz sonrası laboratuvarda verilir.
• Kadın için: Hormon testleri genellikle adet döngüsünün 2.-3. günü yapılır, HSG filmi ise adet bitiminden hemen sonra çekilir.

Erkeklerde Kısırlık Testleri Nelerdir?

Erkeklerde kısırlık testleri, sperm sağlığını, hormon dengesini ve üreme organlarının yapısını değerlendiren tetkiklerin tümünü kapsar.

Başlıca Erkek Kısırlık Testleri

Test	Amaç	Ne Zaman Yapılır?
Spermiyogram (Sperm Testi)	Sperm sayısı, hareketliliği ve morfolojisini ölçmek	3-5 günlük cinsel perhiz sonrası
Hormon Testleri (FSH, LH, Testosteron)	Testis fonksiyonu ve hormon dengesini değerlendirmek	Herhangi bir günde
Testis Ultrasonu	Varikosel, kitle veya yapısal sorunları tespit etmek	Fizik muayenede şüphe varsa
Sperm DNA Fragmentasyon Testi	Sperm DNA hasarını ölçmek, düşük riskini değerlendirmek	Tekrarlayan başarısız gebelik öyküsü olanlarda
Genetik Testler (Karyotip, Y kromozomu mikrodelesyonu)	Doğuştan genetik bozuklukları ortaya çıkarmak	Çok düşük sperm sayısı veya azoospermi durumunda

Spermiyogram Süreci

• Örnek Verme: Laboratuvarda özel bir odada, 3-5 günlük cinsel perhiz sonrası mastürbasyonla örnek verilir.
• Sonuç Değerlendirme: Sperm sayısı (≥15 milyon/mL), hareket (%40 üzeri) ve morfoloji (Kruger kriterlerine göre %4 üzeri normal) incelenir.
• Tekrar Test: İlk sonuç anormal ise 2-3 hafta arayla en az iki kez tekrarlanır.

Erkeklerde Kısırlık Testlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Testten önce ateşli hastalık, alkol, aşırı stres gibi faktörler varsa doktora bildirilmelidir.
• Test öncesi sigara ve alkol tüketiminden kaçınılmalıdır.
• Sonuçlar mutlaka bir üroloji uzmanı tarafından yorumlanmalıdır.

“Erkek kısırlığında en temel inceleme sperm testidir. Ancak tek başına yeterli olmayabilir; hormonal ve genetik değerlendirmeler de sürece mutlaka eklenmelidir.”

Kadınlarda Kısırlık Testleri Nelerdir?

Kadınlarda kısırlık testleri, yumurtlama düzenini, yumurta rezervini, rahim ve tüplerin açıklığını inceleyerek gebeliği engelleyen faktörleri belirlemeyi amaçlar.

Başlıca Kadın Kısırlık Testleri

Test	Amaç	Uygulama Zamanı
Hormon Testleri (FSH, LH, TSH, Prolaktin, E2)	Yumurtlama ve hormonal düzeni değerlendirmek	Adet döngüsünün 2.-3. günü
AMH (Anti-Müllerian Hormon) Testi	Yumurta rezervini belirlemek, ileri yaş riskini değerlendirmek	Döngünün herhangi bir günü
Ultrasonografi (USG)	Yumurtalık rezervi, rahim yapısı ve polip, miyom gibi engelleri tespit etmek	Adet döneminde veya sonrasında
HSG (Histerosalpingografi – Tüp Filmi)	Tüplerin açıklığını ve rahim içi boşluğunu değerlendirmek	Adet bitiminden hemen sonra
Laparoskopi / Histeroskopi	Endometriozis, yapışıklık veya rahim anomalilerini doğrudan gözlemek	İleri değerlendirme gereken durumlarda

Kadın Kısırlık Test Süreci

• Hormon Testleri: Adetin ilk günlerinde kan tahlili ile yapılır.
• AMH Testi: Kadının yumurtalık kapasitesini gösteren en güvenilir testtir, herhangi bir günde yapılabilir.
• HSG (Tüp Filmi): Rahim ağzından kontrast madde verilerek tüplerin açık olup olmadığı X-ray ile görüntülenir.
• Ultrason: Folikül sayımı ve rahim yapısı incelenir, gerekirse rahim filmi ile desteklenir.

Kadınlarda Test Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler

• HSG çekiminden önce doktorun önerdiği antibiyotik ve ağrı kesici alınabilir.
• Testler genellikle adet döngüsüne göre planlandığı için randevu tarihi bu takvime göre belirlenmelidir.
• Sonuçlar mutlaka kadın doğum uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.

 “Kadın kısırlık değerlendirmesinde yumurtalık rezervi ve tüplerin durumu en kritik iki parametredir. Özellikle 35 yaş sonrası AMH testi erken dönemde yapılmalıdır.”
Uzm. Dr. Şebnem Korkmaz, Medikal Direktör ve Tıbbi Biokimya Uzmanı

Sık Sorulan Sorular (FAQ)

Kısırlık testi ne zaman yapılır?

Düzenli ve korunmasız cinsel ilişkiye rağmen 1 yıl (35 yaş üstü kadınlarda 6 ay) boyunca gebelik oluşmazsa kısırlık testi yapılmalıdır.

Evde sperm testi nasıl yapılır?

Evde sperm testleri basit kitlerle yapılabilir ancak en doğru ve güvenilir sonuç için laboratuvar ortamında spermiyogram testi önerilir.

AMH testi sonucu kaç olmalı?

AMH değeri genellikle 1,5 ng/mL’nin üzerinde ise yumurta rezervi normal kabul edilir; 1’in altı düşük rezervi, 0,5’in altı ise ileri derecede düşük rezervi gösterir.

Kadınlarda kısırlık testi acı verir mi?

Kan testleri ve ultrason ağrısızdır, HSG (tüp filmi) sırasında hafif kasık ağrısı olabilir ancak kısa sürer ve genellikle basit ağrı kesicilerle rahatlatılır.

Sperm testi sonucu nasıl yorumlanır?

Normal sperm sayısı mililitrede en az 15 milyon, hareketliliğin %40’tan yüksek ve morfolojinin Kruger kriterlerine göre %4’ten fazla olması beklenir. Sonuçlar üroloji uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.

Kısırlık testi fiyatları neye göre değişir?

Fiyatlar yapılacak testlerin sayısı, kullanılan teknolojiye göre değişiklik gösterebilir.

Kısırlık testi için hangi doktora gidilir?

Çiftlerin birlikte değerlendirilmesi için kadın doğum uzmanı ve üroloji uzmanının bulunduğu merkezlere başvurulmalıdır.

Kısırlık testi ne kadar sürer?

Kan testleri ve spermiyogram genellikle aynı gün sonuçlanır; HSG ve ileri tetkikler birkaç gün içinde tamamlanabilir.

Tekrarlayan düşüklerde hangi testler yapılır?

Hormon testleri, rahim filmi, genetik incelemeler ve pıhtılaşma testleri önerilir.